1. Kimler e-İrsaliye uygulamasına geçmek zorundadır?

> Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler.

> Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.

> 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.

> 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.

> e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler.

> Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.

> e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) 25 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.

> 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.

> Başkanlık, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-İrsaliye uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Kendisine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içinde e-İrsaliye uygulamasına dâhil olması gerekmektedir. Yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazıda belirtilen süreler içinde e-İrsaliye uygulamasına dahil olması ve tüm müşterilerine
e-İrsaliye düzenlemeleri gerekmektedir. Bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında Kanunda öngörülen hükümler uygulanır.

2. e-İrsaliye uygulamasına nasıl başvurulur?

Mükellefler, e-İrsaliye uygulamasından;
> e-Belge uygulamalarına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Başkanlık tarafından oluşturulan ve hizmete sunulan e-Belge portalları aracılığıyla (GİB Portal Yöntemi),

> Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla (Özel Entegratör Yöntemi),

> Kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık bilgi işlem sistemleri ile doğrudan entegre edilmesi yoluyla (Doğrudan Entegrasyon Yöntemi) yararlanabilirler.

Hali hazırda e-Fatura uygulamasına bu yöntemlerden herhangi biri ile dahil olanlar, e-İrsaliye uygulamasından, e-Fatura uygulamasından yararlandıkları yöntem ile yararlanabilecekleri gibi farklı bir yöntem ile de yararlanabilir, e-Fatura uygulaması kapsamında hizmet aldığı özel entegratör dışında farklı bir özel entegratörden de hizmet alabilirler.

• e-İrsaliye başvuru rehberi ve kılavuzu için tıklayınız.

3. e-İrsaliye uygulamasına İnteraktif VD üzerinden başvurulabilir mi?

Hayır. e-İrsaliye başvurusu yapmak isteyen bir kişinin GİB-portal üzerinden, entegrasyon yöntemi ile ya da özel entegratör aracılığı ile başvurması gerekmektedir.
Daha detaylı bilgi için e-İrsaliye başvuru rehberi ve kılavuzu için tıklayınız.

4. e-İrsaliye uygulamasına dahil olan mükellefler kağıt irsaliye düzenleyebilir mi? Tüm sevk irsaliyeleri e-İrsaliye olmak zorunda mıdır?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerin düzenleyecekleri tüm sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi, uygulamaya kayıtlı mükelleflerden alınan mallar karşılığında düzenlenecek irsaliyelerin de yine e-İrsaliye olarak alınması zorunludur.
Ancak bununla birlikte sadece 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile açıklanan hallerde (elektronik belgelerin kağıt ortamda düzenlenebileceği haller, 509 SN VUK GT. V.7. bölümde açıklanmıştır) matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve alınması da mümkün bulunmakta olup, bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir. Ayrıca mezkûr Tebliğde açıklanan bu durumun gerektiğinde mükellef tarafından tevsik edilmesi gerektiği tabiidir. Bu tür durumlarda matbu sevk irsaliyesi düzenlenerek sevkiyat işlemlerine başlanabilecektir.

5. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan alıcılara e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün müdür?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerce mal sevkleri için uygulamaya başladıkların ayın sonundan itibaren tüm müşterilerine e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur.
Bu kapsamda alıcısının malın sevki sırasında bilinmediği durumlarda, matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi, muhtelif müşteriler adına olmak üzere “Muhtelif Müşteriler” tipinde e-İrsaliye düzenlenecek olup, VKN/TCKN alanına 5555555555 yazılmak, Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtelif müşteriler” yazılmak suretiyle e-İrsaliye düzenlenecektir.
Ayrıca malın alıcısının biliniyor olmasıyla birlikte, alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumda da matbu kağıt sevk irsaliyesi yerine elektronik ortamda e-İrsaliye düzenlenecektir. Söz konusu e-İrsaliye doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecektir. Bu hallerde düzenlenen e-İrsaliyeler, kullanılan yöntem ya da özel entegratörün sunmuş olduğu sistem dahilinde “3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal Alıcı”sına gönderilecektir. Söz konusu alıcısının e-İrsaliye sistemine kayıtlı olmadığı durumlarda düzenlenen e-İrsaliyeler alıcısına sistem içinden iletilmeyecek olup, düzenleyicisi tarafından diğer elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da kağıt çıktı verilmek suretiyle teslim edilecektir.

6. e-İrsaliye uygulamasından kaç tür yöntemle faydalanılabilir?

Mükellefler, e-İrsaliye uygulamasından;
1- e-Belge uygulamalarına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile Başkanlık tarafından oluşturulan ve hizmete sunulan e-Belge portalları aracılığıyla (GİB Portal Yöntemi),

2- Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla (Özel Entegratör Yöntemi),

3- Kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık bilgi işlem sistemleri ile doğrudan entegre edilmesi yoluyla (Doğrudan Entegrasyon Yöntemi), yararlanabilirler.
Hali hazırda e-Fatura uygulamasına bu yöntemlerden herhangi biri ile dahil olanlar, e-İrsaliye uygulamasından, e-Fatura uygulamasından yararlandıkları yöntem ile yararlanabilecekleri gibi farklı bir yöntem ile de yararlanabilir, e-Fatura uygulaması kapsamında hizmet aldığı özel entegratör dışında farklı bir özel entegratörden de hizmet alabilirler.

7. GİB Portal yöntemiyle de e-İrsaliye düzenlenebilecek midir?

Evet, düzenlenebilecektir. Bu durumda başvuru kılavuzunda açıklandığı şekilde portal uygulaması içindeki araçlar menüsünde yer alan kullanıcı bilgileri kısmında “e-İrsaliye kullanmak istiyorum” bölümünü işaretlemesi yeterlidir.

8. Kendi bilgi işlem sistemlerini kullanmak suretiyle e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün müdür?

Evet, mümkündür. Bunun için Başkanlığa hitaben bir dilekçe ve ekinde yer alan test tanım formu ile başvurmaları gerekmektedir. İlgili belgeler kağıt ortamında Başkanlığa ulaştıktan sonra www.ebelge.gov.tr internet adresinde yer alan test planına uygun olarak e-irsaliye testlerini başarıyla tamamlayan mükelleflere e-irsaliye uygulamasından da kendi bilgi işlem sistemlerini GİB sistemleri ile entegre ederek kullanma izni verilecektir.

9. e-İrsaliye hizmeti veren Özel Entegratör kuruluşlar var mıdır? Bilgilerine nasıl ulaşırım?

e-İrsaliye hizmeti veren özel entegratörlerin listesine ulaşmak tıklayınız.

10. Aynı mükellefin birden fazla yöntemle e-İrsaliye uygulamasından yararlanması mümkün müdür?

Hali hazırda e-Fatura uygulamasına dahil olanlar, e-İrsaliye uygulamasından, e-Fatura uygulamasından yararlandıkları yöntem ile yararlanabilecekleri gibi farklı bir yöntem ile de yararlanabilir, e-Fatura uygulaması kapsamında hizmet aldığı özel entegratör dışında farklı bir özel entegratörden de hizmet alabilirler.

11. e- İrsaliye uygulamasından birden fazla özel entegratörden hizmet alınarak yararlanılması mümkün müdür?

Birden fazla özel entegratörden hizmet alarak e-Fatura ve e-İrsaliye hizmetinden birlikte yararlanmak mümkündür.

12. e-İrsaliyenin kim tarafından düzenlenmesi gerekmektedir?

e-İrsaliyenin aynı matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda malın satıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda satıcı, alıcı tarafından taşındığı ya da taşıttırıldığı durumda alıcı tarafından e-İrsaliye düzenlenecektir. Bununla birlikte malın bir kargo ya da lojistik firması uhdesinde bulunan depolardan sevk edildiği durumlarda, e-İrsaliye malı taşıyan lojistik firması tarafından da düzenlenebilecektir.

13. e-İrsaliyelerde de düzenleme tarihinin yanında “Sevk tarihi” nin de yer alması zorunlu mudur? Düzenlendiği gün sevk işlemi de gerçekleştirilen durumlarda, sevk tarihinin e-İrsaliye üzerinde ayrıca doldurulması, yer verilmesi zorunlu mudur?

e-İrsaliye belgesi üzerinde irsaliyenin düzenlenme tarih ve zamanının yanında fiili sevk tarih ve zamanına da yer verilmesi zorunludur. Fiili sevk tarihi/zamanı düzenleneme zamanı ile aynı olabileceği gibi, daha ileriki bir tarih/zaman olabilir. Bununla birlikte fiili sevk zamanı, e-irsaliye uygulama kılavuzda açıklanan istisnai haller dışında, düzenleme zamanından önceki bir tarih/zaman olamaz.

14. Düzenlenen e-İrsaliye belgeleri GİB tarafından muhafaza edilmekte midir? Mükelleflerin ayrıca e-İrsaliyeyi muhafaza etmesi gerekir mi? e-İrsaliyelerin muhafazası üçüncü taraf kurum ve kuruluşlara yaptırılabilir mi?

Düzenlenen belgelere ilişkin olarak GİB herhangi bir muhafaza hizmeti vermemektedir. Muhafaza ve ibraz mükellefin sorumluluğunda olup, dileyen mükellefler muhafaza işlemi için Başkanlıktan izin alan saklamacı kuruluşlar veya diğer elektronik arşivleme hizmeti veren kurumlardan (datacenter vb.) hizmetten yararlanmaları mümkündür. Diğer kurum ve kuruluşlarda muhafaza işlemi mükelleflerimizin isteğine bağlı olup esas muhafaza sorumluluğu mükelleflerimizin kendisinde bulunmaktadır.
e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olan mükellefler açısından e-İrsaliye belgesi muhafaza süresi boyunca elektronik ortamda muhafaza edilmeli ve ilgili makamlara elektronik ortamda ibraz edilmelidir. Kağıt çıktı alınması (e-İrsaliyenin kağıt çıktısının satıcı ve alıcı tarafından teslim ve tesellüm belgesi olarak da kullanıldığı durumlar haricinde) zorunluluğu ve kağıt nüsha olarak muhafaza edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

e-İrsaliye belgesin kağıt çıktısı, düzenleyicisi ve uygulamaya kayıtlı alıcı mükellefler açısından, e-İrsaliye olarak hüküm ifade etmemektedir. Alıcısının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumlarda; satıcı tarafından elektronik ortamda düzenlenip, alıcıya elektronik veya kağıt ortamda da e-İrsaliyenin teslim edilmesi mümkün bulunduğundan alıcıya teslim edilen nüshası bakımından kağıt çıktı hali tevsik edici belge olarak kullanılabilecektir.

15. e-İrsaliye hizmetinden yararlanmak için yapılan başvurular için GİB’ e herhangi bir ücret ödemesi yapılır mı?

e-İrsaliye uygulamasına ilişkin GİB’e başvuru işlemi nedeniyle herhangi bir ücret ödenmesi söz konusu değildir. Sadece elektronik ortamda başvuruların gerçekleştirilmesi amacıyla temin edilecek elektronik imza veya mali mühürlerin elektronik imza sağlayıcıları ile Tübitak Kamu SM ye ücret ödenmektedir. Başvuru işlemlerinde GİB PORTAL yöntemi ile uygulamadan yararlanmak istediğini belirterek uygulamaya dahil olan mükelleflerin, GİB PORTAL yöntemini kullanma süresinde de herhangi bir şekilde GİB’e bir ücret ödenmesi söz konusu değildir, tamamen ücretsizdir.

16. e-İrsaliye uygulaması için ayrı bir mali mührün temin edilmesi zorunlu mudur?

e-İrsaliye uygulamasına hali hazırda e-Fatura uygulamasından yararlanma iznine sahip olan kayıtlı kullanıcılar dahil olabileceğinden ve e-Fatura uygulaması nedeniyle de gerçek kişilerin elektronik imzaya tüzel kişilerin de mali mühre sahip olması nedeniyle, e-İrsaliye uygulaması için ayrı elektronik imza veya mali mühür kullanılmasına gerek olmayıp, mevcut imza araçları kullanılabilecektir.

17. Gerçek kişiler elektronik imzasını veya mali mührünü nereden temin edebilir?

Gerçek kişilerce kullanılabilecek e-İmza araçların, Bilgi Teknolojileri Kurumu tarafından yetkilendirilen ve kuruluşlardan temin edilmesi gerekmektedir. Ancak Vergi Usul Kanunu ve Tebliğleri ile hayata geçirilen e-Fatura, e-İrsaliye, e-Arşiv Fatura, e-Bilet, e-Serbest Meslek Makbuzu, e-Müstahsil Makbuzu, e-Defter uygulamalar kapsamında kullanılmak üzere Tübitak Kamu Sertifikasyon merkezinden MALİ MÜHÜR temin ederek de kullanmaları mümkündür.
e-İmzanıza NES avantajlarıyla sahip olmak için tıklayınız.

18. Gerçek veya Tüzel Kişiler mali mührü nasıl temin eder?

Gerçek veya Tüzel Kişiler Vergi Usul Kanunu ve Tebliğleri ile hayata geçirilen e-Fatura, e-İrsaliye, e-Arşiv Fatura, e-Bilet, e-Serbest Meslek Makbuzu, e-Müstahsil Makbuzu, e-Defter uygulamalar kapsamında kullanılmak üzere Tübitak Kamu Sertifikasyon merkezinden MALİ MÜHÜR temin ederek de kullanmaları mümkündür.

19. Özel Entegratör kuruluşlardan e-İrsaliye hizmetinden yararlanılacak olması halinde de mali mühür veya elektronik imza alınma zorunluluğu var mıdır?

Özel entegratör kuruluşlardan hizmet alarak e-Belge uygulamalarından yararlanan mükelleflerimizin, kullanıcı hesaplarının açılması ve kapatılması işlemlerinde kullanılan HR.xml dosyasınin mükellef ve özel entegratör kuruluşlarla birlikte kendilerine ait mali mühür ya da e-imza ile imzalanması gerektiğinden bu durumunda da mükelleflerimizin kendilerine ait elektronik sertifikalara (e-imza veya mali mühür) sahip olması gerekmektedir.

Bununla birlikte e-İrsaliye Uygulamasından özel entegratör sistemi üzerinden faydalanan mükellefler, uygulamaya dahil olup kullanıcı hesapları özel entegratörleri tarafından tanımlandıktan sonra, düzenleyecekleri e-İrsaliyelerde özel entegratörünün mali mührü ve zaman damgasının kullanılmasını özel entegratöründen talep edebilirler (509 SN VUK GT, V.1.2). Bu durumda e-İrsaliyelerde, özel entegratörünün mali mührü ve zaman damgasının kullanılması da mümkün olabilecektir.

20. Sevk tarihi, irsaliye tarihi ile aynı veya ileri bir tarih mi olmalıdır? Yoksa irsaliye tarihinden daha geçmiş bir tarih olabilir mi?

Fiili sevk tarihi/zamanı düzenleneme zamanı ile aynı olabileceği gibi, daha ileriki bir tarih/zaman olabilir. Ancak bununla birlikte sadece 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile açıklanan hallerde (e-belgelerin kağıt ortamda düzenlenebileceği haller, 509 SN VUK GT. V.7. bölümde açıklanmıştır) matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve alınması da mümkün bulunmakta olup, bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir. Ayrıca mezkûr Tebliğde açıklanan bu durumun gerektiğinde mükellef tarafından tevsik edilmesi gerektiği tabiidir. Bu tür durumlarda matbu sevk irsaliyesi düzenlenerek sevkiyat işlemlerine başlanabilecektir. istisnai haller dışında, düzenleme zamanından önceki bir tarih/zaman olamaz.

21. e-İrsaliye uygulamasına dahil olmak isteyen ve e-Faturada entegrasyon yöntemini kullanan mükellef, e-irsaliyede özel entegrasyon yöntemini seçebilir mi?

Hali hazırda e-Fatura uygulamasına dahil olanlar, e-İrsaliye uygulamasından, farklı bir yöntem ile de yararlanabilir.

22. e-İrsaliye özel entegratörlük izni almak isteyen mükellefler için başvuru şartları ve gerekli evraklar nelerdir?

Halihazırda Başkanlıktan özel entegratör olarak hizmet vermek için izin alan mükelleflerden, e-İrsaliye özel entegratörlüğü izni almak isteyenlerin, taleplerini içeren bir dilekçe ile posta yolu ile Başkanlığa başvuruda bulunması ve ebelge.gib.gov.tr internet adresinde yer alan test planına uygun olarak testleri başarı ile tamamlaması gerekmektedir. Söz konusu testleri başarı ile tamamlayan mükelleflere e-irsaliye özel entegratörlük izni verilerek ebelge.gib.gov.tr internet adresinde yayınlanacaklardır. E-İrsaliye özel entegratörlük izni almak için e-fatura özel entegratörlük izni alınmış olması gerekmektedir.

23. e-İrsaliye uygulamasına geçildiğinde, şubeler arası düzenlenen ya da sadece işlem görmek üzere gönderilen malzemeler için de e-İrsaliye mi düzenlememiz gerekiyor?

İşletmenin şubeleri arasında yapılan mal sevkiyatlarında da sevk irsaliyesi düzenlenmesi gereği bulunduğundan, uygulamaya kayıtlı kullanıcıların kendi işyerleri arasında gerçekleştireceği mal sevkiyatlarına ilişkin olarak e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durumda malı gönderen ve alan bilgileri olarak aynı mükellefiyet bilgilerine yer verilecek olup, malın teslimat adresi e-İrsaliye üzerinde ilgili alana girilecektir.

24. e-İrsaliye düzenlendikten sonra, fiili mal sevkiyatı başlamadan önce alıcı malı almaktan vazgeçerse düzenlenen e-İrsaliye ile ilgili ne gibi işlem yapılacaktır? Alıcıdan bir belge almak gerekir mi?

Alıcı malın fiili sevkinden önce söz konusu e-İrsaliyeye, uygulama üzerinden “ret” İrsaliye Yanıtı gönderebilir. Bu durumda e-İrsaliye iptal edilmiş sayılacağından ayrıca alıcı tarafından bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

25. Muhtelif müşteriler ibareli e-İrsaliye düzenlenebilecek midir?

Müşterinin ya da teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinmediği mal sevkiyatlarında öncelikle “Muhtelif Müşteriler” ibareli e-İrsaliye düzenlenecektir. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı müşterilere fiili teslimatlar gerçekleştirildikçe teslim anında muhattabın durumuna göre e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlenecektir.

26. Muhtelif müşterilere yapılan sıcak satışlarda teslim anında e-İrsaliye düzenlenmesinin teknik açıdan mümkün olmaması halinde izlenecek yol nedir?

Söz konusu teslim şeklinde e-İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenecek ve bu irsaliye üzerinde “e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir” ibaresine yer verilecektir. Bu şekilde düzenlenen matbu sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye’ye en geç izleyen gün içinde dönüştürülmesi zorunludur. Matbu sevk irsaliyesine istinaden daha sonradan düzenlenecek e-İrsaliye’ler GİB tarafından özelleştirilen “matbudan dönştürülen e-irsaliye” tipinde düzenlenmesi ve bu e-İrsaliye belgesinin ilgili alanında matbu kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin bilgisine (tarih, belge no) yer verilmesi gerekmektedir.

27. Satışta müşteriye öncelikle e-Fatura düzenlenip, sevkiyatın daha sonradan gerçekleştirilecek olması halinde izlenecek yöntem nedir?

Malın fiilli sevkinden önce Fatura düzenlenmiş olması halinde, düzenlenecek e-İrsaliyede ilgili fatura bilgilerine de yer verilecektir. Bu durumda e-İrsaliyenin “AdditionalDocumentReference” alanında düzenlenmiş Fatura bilgilerine yer verilecektir. Düzenlenen fatura üzerinde ise ayrıca e-İrsaliye bilgilerine yer verilmeyecek olup, not/açıklama alanına malın daha sonra sevk edileceği ve e-İrsaliyesinin ayrıca düzenleneceği belirtilecektir.

28. Malın fiili sevkinden önce, fatura düzenlenmişse düzenlenecek faturada malın fiili sevk tarihi ve irsaliye no’su alanı boş bırakılabilir mi?

Malın fiili sevk tarihi ile hangi irsaliye belgesi ile sevk edileceği faturanın düzenlenmesi anında henüz bilinmediğinden, faturadaki ilgili alanlar boş bırakılabilir. Ancak bu durumlarda, sonradan düzenlenecek e-İrsaliyenin ilgili alanlarında önceden düzenlenen e-Faturanın tarih ve belge numarasına yer verilmesi zorunludur. Satılan mallara ilişkin faturaların malın tesliminden önce düzenlendiği ve malın daha sonra sevk edildiği durumlarda; faturayı düzenleyenler faturada malın daha sonra sevk edileceğini belirteceklerdir.

29. Mağazada yapılan satışlarda, alıcının kendi aracı ile malı mağazadan kendi işyerine kendi sevk etmesi halinde, satıcı tarafından alıcıya düzenlenen e-İrsaliye veya İrsaliye yerine geçen e-Faturanın kağıt çıktısı, ÖKC e-Fatura bilgi fişi kullanılabilir mi? Bu durumda alıcı mı sevk irsaliyesi düzenleyecektir? Alıcı e-İrsaliye de ise kendine de e-İrsaliye mi düzenleyecektir?

Mevzuat hükümlerine göre irsaliye düzenleme yükümlülüğü malı taşıyan/taşıttırana verilmiştir. Bu kapsamda malın alıcısı tarafından taşındığı/taşıttırıldığı durumda irsaliye belgesinin malın alıcısı tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durumda satıcının, satış işlemini tevsik eden bir belge vermesi yeterli olup söz konusu belge alıcıya elektronik ortamda da iletilen e-Fatura kağıt çıktısı olabileceği gibi mevzuatın izin verdiği hallerde ÖKC’den düzenlenen e-Fatura Bilgi Fişi de olabilir.

Bununla birlikte alıcı ile satıcının mutabık kalması ve satıcı tarafından e-İrsaliyenin (veya irsaliye yerine geçen; e-Faturanın kağıt çıktısını, e-Fatura bilgi Fişinin) düzenlenmesi halinde alıcının e-İrsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Malın satıcısı tarafından, alıcıya e-İrsaliye ya da irsaliye yerine geçen e-Faturanın kağıt çıktısının verilmesi yeterli olacaktır.

30. e-İrsaliyenin sevkiyatın başlatıldığı lokasyondaki altyapı ve teknik imkansızlıklar( örneğin; internetin bulunmaması) nedeniyle malın sevkinden önce düzenlenmesinin mümkün olamadığı hallerde izlenecek yöntem nedir?

e-İrsaliyenin, sevkiyatın başlatıldığı lokasyondaki altyapı ve diğer teknik imkansızlıklar sebebiyle sevkiyatın başlatılmasından önce düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenerek sevkiyat işlemine başlanacak ancak bu suretle düzenlenecek matbu irsaliye üzerinde “e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir” ibaresine yer verilecektir. Bu şekilde düzenlenen matbu sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye’ye en geç izleyen gün içinde dönüştürülmesi zorunludur. Matbu sevk irsaliyesine istinaden daha sonradan düzenlenecek e-İrsaliyeler GİB tarfından özelleştirilen “matbudan dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde düzenlenmesi ve bu e-İrsaliye belgesinin ilgili alanında matbu kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin bilgisine (tarih, belge no) yer verilmesi gerekmektedir.

31. Geçmiş tarihli e-İrsaliye düzenlenebilir mi?

Geçmiş tarihli e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün değildir. e-İrsaliye sisteminde bununla ilgili kısıt bulunmaktadır. E-İrsaliye sistemine iletilen belgelerin fiili sevk tarihi e-İrsaliye sistem tarihinden önceki bir tarih olamaz. Ancak teknik imkansızlıklar nedeniyle ilk olarak matbu kağıt ortamda sevk irsaliyesinin düzenlendiği ve en geç izleyen gün içinde “matbudan dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde düzenlenen e-İrsaliyelerin düzenleme ve fiili sevk tarihleri matbu sevk irsaliyesi ile aynı olması gerektiğinden ve e-İrsaliye daha sonradan oluşturulduğundan, bu durumla sınırlı olmak üzere e-İrsaliye sistem tarihinden geçmiş tarihli olarak düzenlenmesine izin verilebilecektir.

32. İhracat işlemlerine ait mal sevkiyatlarında (işyerinden Gümrük yerine veya yurtdışına kadarki süreçte) satıcı e-İrsaliye mi düzenleyecek?

e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı mükelleflerce gerçekleştirilen mal ihracatı işlemlerinde de sevkiyatın başlamasından önce e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur. İhracat işleminde, alıcının uygulamaya kayıtlı bir kullanıcı olmaması nedeniyle, 5. soruda açıklanan şekilde e-İrsaliye (ya da e-İrsaliye yerine de geçen e-Fatura veya e-Arşiv Fatura) düzenlenecek ve Başkanlık Sanal alıcı hesabına gönderilecektir. Malın yanında söz konusu e-İrsaliyenin kağıt çıktısı bulundurulacaktır. Ancak Ticaret Bakanlığı ile GİB bilgi işlem sistemleri arasında gerekli entegrasyon çalışmalarının tamamlanmasını müteakip, e-İrsaliyenin kağıt çıktısı yerine elektronik ortamda görüntülenebilir dosyası da ibraz edilebilir şekilde sevkiyat işlemleri gerçekleştirilebilecektir.

33. e-İrsaliye de malların fiyatları yer almak zorunda mıdır? Malların fiyatlarına yer verilmesi ise ayrıca mümkün müdür?

Mevzuatta sevk irsaliye belgesi düzenlenirken malların fiyatlarına yer verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle e-İrsaliye uygulamasında da böyle bir zorunluluk yoktur. Ancak sistemsel olarak, düzenlenecek e-İrsaliyelerde malların fiyat bilgilerine de yer verilmesi mümkündür.

34. e-İrsaliye’ye konu malları “tam olarak” teslim alan alıcı ne yapacaktır?

e-İrsaliye’ye konu malları tam olarak teslim alan alıcı, e-İrsaliye sistemi üzerinden “KABUL” irsaliye yanıtı dönebileceği gibi, herhangi bir yanıt dönme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Sistemsel olarak 7 gün içinde herhangi bir yanıt dönülmemiş e-İrsaliye’lere konu malların alıcıları tarafından tam olarak teslim alındığı ve satıcıları tarafından bu malların tamamı için e-Fatura düzenleneceği kabul edilmektedir.

35. e-İrsaliye’ye konu malları “eksik olarak” teslim alan alıcı ne yapacaktır?

e-İrsaliye’ye konu malları “eksik olarak” teslim alan alıcı, istemesi halinde e-İrsaliye sistemi üzerinden “kısmi kabul”irsaliye yanıtı ile satıcıya fiilen teslim aldığı mal miktarını bildiren bir yanıt dönebilir. Sistemsel olarak 7 gün içinde herhangi bir yanıt dönülmemiş e-İrsaliye’lere konu malların alıcıları tarafından tam olarak teslim alındığı ve satıcıları tarafından bu malların tamamı için fatura düzenleneceği kabul edilmektedir. Bu nedenle, irsaliye ile e-Faturanın uyumumun sağlanması bakımından alıcı tarafından sistem üzerinden bir yanıtın dönülmediği durumlarda, fiilen teslim alınan mal miktarının alıcı ve satıcı arasında tanzim olunan harici diğer belgelerle (Teslim/Tesellüm belgeleri,tutanak, makbuz vb. belgelerle – e-İrsaliyenin kağıt çıktısı üzerine alınacak notlar ve imzalar da söz konusu belgeler yerine kullanılabilir.-) tevsik ve ispat olunması ve ilgili makamlara istenildiğinde ibraz edilebilir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir.Fiilen teslim edilen/alınan mal miktarını gösteren harici belgelerin satıcı ve alıcı açısından ispat işlemlerinde tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Alıcısı tarafından fiilen teslim alınmayan mallar için, satıcıya ayrı bir eİrsaliye’nin alıcı tarafından ayrıca düzenlenmesi gerektiği de tabiidir.

36. Sevk irsaliyesine konu malların satıcı tarafından taşındığı hallerde, alıcının veya görevlisinin işyerinde bulunmaması halinde, teslimat yapılamaması halinde, malların satıcının işletmesine geri gelmesi sürecinde satıcı tarafından yeniden bir e-İrsaliye düzenlenecek midir? Yoksa ilk e-İrsaliye belgesi ile mallar işletmeye geri getirilebilir mi? Söz konusu malların alıcısına daha sonra tekrar sevk edilmesi durumunda ilk düzenlenmiş irsaliye belgesi kullanılabilir mi?

Evet, e-İrsaliye ye konu malların alıcısına teslim edilemediği ve satıcısı tarafından işletmesine geri getirilmesini gerektiren bir durumun oluşması halinde aşağıda belirtilen şekilde yeni sevk irsaliyesinin düzenlenmesi gerekmektedir. İlk düzenlenmiş e-İrsaliye ile malların tekrar satıcının işletmesine geri getirilmesinde kullanılması mümkün değildir:

Satıcının teknik altyapısının elvermesi halinde satıcı kendisine (alıcı adresinden satıcı adresine olmak üzere) yeni bir e-İrsaliye düzenleyecek ve bu e-İrsaliye üzerinde ilk e-İrsaliye bilgisine ve malların işletmesine alıcıya teslimat yapılamadığı gerekçesi ile geri götürülmek üzere düzenlendiğini belirten, açıklamaya e-İrsaliyenin not açıklama alanında yer verilecektir.

Satıcının teknik altyapısının e-İrsaliye düzenlenmesine elvermemesi halinde ise bu durumda satıcı kendisine yeni matbu sevk irsaliyesi düzenleyecek ve bu irsaliye üzerinde alıcıya düzenlenmiş ilk e-İrsaliye belgesinin bilgisine (tarih, belge no) ve malların işletmesine alıcıya teslimat yapılmadığı gerekçesi ile geri götürülmek üzere düzenlendiğini belirten açıklamaya yer verilecektir.

E-İrsaliye tarihinin, e-İrsaliye uygulaması(sisteminin) tarihinden önce olamayacağı ilkesi nedeniyle, geri getirilen malların alıcısına daha sonra tekrar sevk edilmesi halinde yeni bir e-İrsaliyenin düzenlenmesi gerekmektedir.

37. Lojistik merkezinde satıcıya ait depolanan malların, lojistik merkezine ait araçlar ile satıcının vereceği talimatla bir alıcıya sevk edileceği zaman, sevk irsaliyesini kim düzenleyecek? Lojistik merkezi taşıma irsaliyesi ile birlikte ayrıca e-İrsaliye mi düzenleyecek? Yoksa e-İrsaliye yi malın satıcısı mı düzenleyecek? Ya da sadece taşıma irsaliyesi ile malın lojistik depodan alıcıya ulaştırılması mümkün müdür?

Satıcıya ait malların lojistik merkezine teslimatını kim gerçekleştiriyorsa (satıcının kendisi veya lojistik merkezi) sevk irsaliyesi düzenleyecektir. Lojistik merkezinde depolanmakta olan satıcıya ait malların, satıcının lojistik merkezine vereceği talimatla, lojistik merkezi tarafından diğer alıcılara gerçekleştirilecek sevkiyat işlemlerinde aşağıda belirtilen senaryolardan birine göre işlemlerin sonuçlandırılması mümkün bulunmaktadır.

I. SENARYO adımları:

Satıcı e-İrsaliyeyi Alıcıya düzenler (Sevkiyat başlangıç yeri lojistik merkezi, bitiş yeri alıcı adresi)

Satıcı alıcıya düzenlediği e-İrsaliyenin bir örneğini Lojistik merkezine haricen iletir.

Lojistik Merkezi Satıcının düzenlediği e-İrsaliye belgesi ile birlikte kendisinin düzenleyeceği taşıma irsaliyesi ile alıcıya malları sevkiyatı gerçekleştirir.

Lojistik Merkezi alıcıya gerçekleştirilen fiili teslimat bilgisini satıcıya haricen iletir.

Alıcı e-İrsaliye sistemi üzerinden fiili teslimat bilgisini e-İrsaliye yanıtı ile iletebilir. İletmezse tam olarak teslim almış sayılır.

Satıcı kendisine ulaşan fiili teslimat bilgilerine göre alıcıya 7 günlük süre içinde e-Faturayı düzenler.

II. SENARYO adımları:

Lojistik Merkezi, e-İrsaliyeyi Alıcıya düzenler (Sevkiyat başlangıç yeri lojistik merkezi, bitiş yeri alıcı adresi, Malın satıcısı bilgisine de yer vererek- Belgeyi düzenleyen lojistik merkezi olup, X satıcının malının Y alıcısına, lojistik merkezinden alıcı adresine sevk edildiğini gösteren şekilde. zincir teslim irsaliye örneğidir. )

Lojistik Merkezi taşıma irsaliyesi düzenler. Bu taşıma irsaliyesi ile 1. adımda düzenlenen e-İrsaliye bilgisi de ilişkilendirilerek, sevkiyatı başlatır.

Alıcı e-İrsaliye sistemi üzerinden fiili teslimat bilgisini e-İrsaliye yanıtı ile lojistik merkezine iletebilir. İletmezse tam olarak teslim almış sayılır.

Lojistik Merkezi fiili teslimat bilgisini ve alıcı tarafından e-İrsaliye sistemi üzerinden kendisine iletilen e-İrsaliye yanıtı bilgilerini satıcı’ ya iletir.

Satıcı kendisine ulaşan fiili teslimat bilgilerine göre alıcıya 7 günlük süre içinde e-Faturayı düzenler.

38. Mükelleflerin, özel entegratörün veya GİB’in e-İrsaliye ilgili sistemlerinde arıza, bakım, kesinti veya diğer mücbir sebep hallerinde mal sevkiyatı işlemleri ne şekilde belgelendirilecektir? Bu süre boyunca kağıt ortamda irsaliye düzenlenebilecek midir? Kağıt ortamda düzenlenen bu irsaliyelerin e-İrsaliye sistemine daha sonra girme zorunluluğu var mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur.

Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup, belge düzenlemeye başlamadan önce Başkanlığa konu hakkında tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak bilgi verilmesi ve bu durumun süreklilik arz etmemesi gerekmektedir. Süreklilik arz etmesi halinde, uygulamalardan kendi bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemi ile yararlanan mükelleflerin entegrasyon izinleri Başkanlıkça iptal edilebilecek olup, GİB Portal hesapları otomatik olarak açılacaktır. Bu durum entegrasyon izni iptal edilen mükelleflerin, iznin iptalinden sonra, uygulamalardan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla yararlanmalarına engel teşkil etmez. Hükmü bulunmaktadır.

39. İnternet bağlantılarında kopma vb. diğer mücbir sebepleri oluştuğunda e-İrsaliye yerine kağıt ortamında sevk irsaliyesi düzenlenebilecek midir? Söz konusu durumları mükellef nasıl tevsik etmesi istenecektir?

7143 Sayılı Kanun’un 12 nci maddesiyle değişen 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 373 üncü maddesine “Maliye Bakanlığınca belirlenen zorunlu haller hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiş ve söz konusu zorunlu haller 509 Sıra no.lu VUK genele Tebliğinde V.7 bölümünde açıklanmıştır. Belirtilen zorunlu haller de e-İrsaliye yerine matbu kağıt sevk irsaliyesi düzenlenmesi de mümkün bulunmaktadır.

40. Hedeften sistem yanıtı gelmediği durumda (alıcı tarafından sistem yanıtı gelmediğinde, iletilemediğinde) sevkiyatın kağıt irsaliye ile yapılması mümkün olacak mıdır? GİB sistemleri bu şekilde sistem üzerinden bir dönüş yapabilecek midir?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğine göre, malın sevkiyatına başlanılması için alıcı tarafından “sistem yanıtının” beklenmesi zorunlu olmayıp bu durumda sadece e-İrsaliyenin Başkanlık sistemlerine başarılı olarak iletilmesi malın fiili sevki için yeterlidir. Bununla birlikte düzenlenen e-İrsaliyenin Başkanlık sistemleri üzerinden alıcısına (muhtelif müşteriler adına düzenlenen e-İrsaliyeler ile alıcısı uygulamaya kayıtlı olmayanlar hariç) başarılı bir şekilde iletilmesi gerektiği tabiidir.

41. Başka mükelleflere teslim edilmek üzere üçüncü şahıslara talimat vererek mal sevk ettirilmesi durumunda (Zincirleme Teslimlerde) e-İrsaliye düzenlenmesi mümkün müdür? Satıcı, sevk eden ve alıcı bilgileri nasıl ve irsaliyenin hangi alanına yazılacaktır?

e-İrsaliye uygulaması kapsamında zincir teslimlerde de e-İrsaliye düzenlenebilmektedir. Uygulama kapsamında düzenlenecek e-İrsaliyelerde alıcı ve satıcı dışında alıcı ve satıcı adına hareket tarafların da belge üzerinde gösterilmesi mümkündür. Örnek olarak; “X” üreticisinden mal alan “Y” toptancısı, bu malı fiilen teslim almadan “Z” bayisine, “Z” bayisi ise henüz teslim edilmemiş malı doğrudan “T” müşterisine satabilir. Bu durumda henüz “X” üreticisinin deposunda bulunan mallar, “X” üreticisi tarafından doğrudan “T” müşterisine sevk edilebilir. Bu durumda aşağıdaki alanlar kullanılarak e-İrsaliye düzenlenecek olup, ilgili alanlara alıcı ve satıcı adına hareket eden tarafların da bilgileri yazılacaktır. Bu sayede malın her satış aşamasında değil, sadece sevki aşamasında e-İrsaliye düzenlenecek, ancak tüm aşamalar e-İrsaliye üzerinden takip edilebilecektir. 

DespatchSupplierPartySevk irsaliyesindeki malların sevkiyatını sağlayan taraf için bu eleman kullanılacaktır.“X” Üreticisinin bilgilerine yer verilecektir.  

DeliveryCustomerPartySevk irsaliyesindeki malları teslim alan taraf için bu eleman kullanılacaktır.“T” Müşterisinin bilgilerine yer verilecektir.

BuyerCustomerPartySevk irsaliyesinin alıcısının haricinde sevk irsaliyesindeki malları satın alan taraf için bu eleman kullanılacaktır.“Z” bayisinin bilgilerine yer verilecektir. SellerSupplierPartySevk irsaliyesini düzenleyen haricinde sevk irsaliyesindeki malları sağlayan (Satan) taraf bilgileri için bu eleman kullanılacaktır.“

42. Malın alıcısı tarafından satıcısına verilen talimatla, malların alıcının müşterisi durumunda bulunan 3 üncü taraflara teslim edilmesi gerektiği hallerde sevk irsaliyesi ne şekilde düzenlenecektir? Sevk irsaliyesi esas itibariyle faturanın düzenleneceği mükellefe mi yoksa teslimatın yapılacağı mükellefe mi düzenlenmesi gerekmektedir?

Genel prensip itibariyle sevk irsaliyesi kendisine fatura düzenlenecek alıcıları adına düzenlenmesi gerekmektedir. Alıcıları tarafından verilen talimat ile mal sevkiyatının kendilerine teslim edilmeden doğrudan müşterisi durumunda bulunan 3’üncü taraflara teslimatın yapılması istendiğinde, alıcı adına düzenlenecek e-İrsaliye’de bu konuda ilave açıklamalara ve teslimatın yapılacağı 3 üncü tarafın bilgilerine yer verilecektir. İrsaliye 3üncü taraf adına düzenlenmeyecek olup, sevkiyatı gerçekleştirenin alıcısı durumundaki kişi/tarafa düzenlenecektir.

Aşağıda yer verilen örneklerle izlenmesi gereken usul ve esaslara yer verilmiştir.

Örnek 1: İmalatçı (B) (e-İrsaliye’de) (Toptancı A’nın satıcısı, Toptancı A’ya fatura kesecek) (Malı sevk eden ve irsaliye düzenlemesi gerekendir) Toptancı (A) (e-İrsaliye’de) (İmalatçı B nin alıcısı, B nin fatura keseceği kişi) (Perakendeci C’ye fatura kesecek olan kişidir) Perakendeci (C ) (e-İrsaliye’de veya değil) (Toptancı A’nın alıcısıdır, Toptancı A buna fatura kesecektir) e-İrsaliye sevkiyatı başlatan İmalatçı (B) tarafından, Toptancı (A)’ya düzenlenecektir. Bu e-İrsaliye’de (C) perakendecisi teslimatın yapılacağı ikincil mükellef olarak yer alacaktır. İrsaliye üzerinde “” …(A) adına ….(C)’ye teslime edilmek üzere”” ibaresi yazılacaktır. İmalatçı (B) tarafından düzenlenen bu e-İrsaliye, hem B tarafından toptancı A’ya kesilecek faturada, hem de toptancı (A) tarafından perakendeci C’ye kesilecek faturada irsaliye bilgisi olarak yer verilecektir.

Örnek-2: Otomotiv Fabrikası(Z) (e-İrsaliye’de) (Otomotiv Satış Bayii X’in satıcısı ve Bayiye fatura kesecek) (Malı sevk eden ve irsaliye düzenlemesi gerekendir) Satış Bayii (X) (e-İrsaliye’de) (Fabrika (Z)’nin alıcısı, Fabrika tarafından kendisine fatura kesilecek kişi) (Müşteri Y’ye fatura kesecek olan kişidir) Müşteri (Y) (e-İrsaliye’de veya değil) (Toptancı A’nın alıcısıdır, Toptancı A buna fatura kesecektir)

e-İrsaliye sevkiyatı başlatan Fabrika (Z) tarafından, Bayisi (X)’e düzenlenecektir. Bu eİrsaliye’de (Y) müşterisinin teslimatın yapılacağı ikincil mükellef/kişi olarak yer alacaktır. e-İrsaliye üzerinde ” …(X) adına ….(Y)’ye teslim edilmek üzere” ibaresi yazılacaktır. Fabrika (Z) tarafından düzenlenen bu e-İrsaliye, hem fabrika Z tarafından X bayiine kesilecek faturada, hem de Bayii (X) tarafından müşteri Y’ye kesilecek faturada irsaliye bilgisi olarak yer verilecektir.

43. e-İrsaliye de malların GTİP no’larının yazılma zorunluluğu var mıdır? Eğer GTİP kodu yazılması istenirse e-İrsaliye deki hangi alana yazılacaktır?

İhracat işlemleri esas itibariyle fatura belgesine istinaden yürütüleceği ve faturalarda GTİP numarası zorunlu olarak bulunacak olmakla birlikte, e-İrsaliyelerde GTİP numarasına yer verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak e-İrsaliyede söz konusu bilginin yazılmak istenmesi halinde e-Faturada kullanılan elemanlar e-İrsaliyede de mevcut bulunduğundan bu alanlar kullanılabilecektir. Ayrıca 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin VIII. Diğer hususlar başlıklı bölümünde; “Başkanlık, gerekli hazırlıklar yapılması için en az 3 ay süre vermek suretiyle,format ve standardı belirlenen ve ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanan, mal ve hizmetlerin sınıflandırma veya tanımlanmasına ilişkin standart birim veya kodların bu Tebliğde belirtilen e-Belgelerde yer almasına ilişkin olarak zorunluluk getirmeye, bu zorunluluğu sektör, mal veya hizmet grupları itibarıyla ya da mükellefiyet türleri dikkate alınmak suretiyle, farklı usul, esas ve süreler dâhilinde belirlemeye ve bunları ebelge.gib.gov.tr adresinde muhataplarına duyurmaya yetkilidir.” açıklamasına yer verilmiş olup, bu çerçevede e-Belgelerde mal ve hizmetlerin sınıflama ve tanımlamasına yönelik kodlara yer verilmesi zorunluluğu getirildiği durumda söz konusu kodların e-İrsaliye belgesinde de yer alması gerektiği tabiidir.

44. Aynı mükellefin depoları, şubeleri arasındaki dahili sevkiyatlarında da eİrsaliye düzenlenmesi zorunlu mu?

Evet zorunludur. Zira, e-İrsaliye de kağıt irsaliye ile aynı hukuki değere sahip olduğundan, kağıt irsaliye düzenlenmesi gereken bir durumda (işletmelerin kendi birimleri, şubeleri veya depoları arasındaki mal sevkiyatlarında genel hükümlere göre kağıt irsaliye düzenleme zorunluluğu bulunmakta olduğundan) satıcı veya malı sevk eden ile alıcı veya malı teslim alacak olanın e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olduğu durumda, iki taraf durumunda e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı durumda bulunan işletmenin kendisi olduğundan, düzenlenecek sevk irsaliyesinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

45. e-İrsaliye uygulamasına dahil olunduktan sonra, kağıt irsaliye ile e-İrsaliye nin birlikte düzenlenebileceği bir geçiş dönemi bulunmakta mıdır? Bu süre boyunca mal sevkiyatlarının bazıları için e-İrsaliye, bazıları için kağıt ortamda sevk irsaliye düzenlenebilir mi?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’nin VIII. Diğer hususlar başlıklı kısmında, e-Belge uygulamalarına dâhil olan mükellefler, uygulamaya dâhil oldukları tarihin içinde bulunduğu ayın (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günün) sonuna kadar, söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler.

Ancak aynı işlem için e-Belge veya kâğıt ortamdaki belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir. e-Belge uygulamalarına dahil olunan tarihin ait olduğu ayın sonundan (e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları için 7 nci günden) itibaren, belgelerin e-Belge olarak düzenlenmesi zorunlu olup, kağıt ortamda belge düzenlenmesi halinde Kanunda yazılı cezalar tatbik edilir. Hükmü bulunmaktadır.

Dolayısıyla e-İrsaliyeye dahil olduğunuz tarihin içinde bulunduğunuz ayın sonuna kadar belgelerinizi kağıt ya da elektronik olarak düzenlemeniz mümkündür. Ancak aynı işlem için elektronik belge veya kağıt ortamdaki belgelerden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir.

46. Düzenlenen e-İrsaliyelerin düzenleyici tarafından ayrıca kağıt ortamda çıktılarının saklanması gerekir mi?

E-İrsaliye belgesinin taraflarca elektronik ortamda muhafaza edilmesi esas olup, 509 SN VUK Genel Tebliğin V.5.3. bölümünde yer alan açıklamalar uyarınca Malın fiili sevki sırasında araç içinde e-İrsaliyenin bir örnek kâğıt çıktısının bulundurulması ya da elektronik olarak görüntülenmesinin sağlanması zorunlu olup, söz konusu kâğıt çıktı üzerinde ıslak imza ya da kaşe bulunması, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan alıcının e-İrsaliyenin kâğıt çıktısını talep etmesi hali haricinde, zorunlu değildir. Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı ve bu alıcıların da e-İrsaliyenin kâğıt çıktısını talep ettiği durumlar dışında, araçta bulundurulan söz konusu kâğıt çıktının, alıcıya verilmesi de zorunlu değildir. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan alıcıların e-İrsaliyenin kağıt çıktısını talep etmeleri halinde bu kağıt çıktıların alıcısı tarafından genel hükümler çerçevesinde kağıt ortamda muhafaza ve ibraz edilme zorunluluğu bulunmaktadır.

47. Düzenlenen e-İrsaliyeler ilgili makamlara kağıt ortamda mı ibraz edilecek? Yoksa elektronik ortamda mı?

Elektronik bir belge mahiyetinde olan e-İrsaliye belgesi muhafaza süresi boyunca elektronik ortamda muhafaza edilmeli ve ilgili makamlara elektronik ortamda ibraz edilmelidir. Söz konusu belgesinin kağıt çıktısı e-İrsaliye olarak hüküm ifade etmemektedir. Elektronik ortamda ibraz olunan belgelerin görüntülenmesi işlemi e-Fatura belgesinin görüntülenmesinde olduğu şekilde yürütülecek olup görüntüleme programı ve kullanım kılavuzuna www.efatura.gov.tr internet adresinden erişmek mümkündür.

48. e-İrsaliyenin alıcıya iletimi harici yoldan mı yoksa GİB sistemleri üzerinden mi olacaktır? GİB sistemleri üzerinden olmadan oluşturulan e-İrsaliye muhatabına harici elektronik yöntemlerle (mail vb.) iletilebilir mi? GİB sistemi üzerinden iletilmeyen e-İrsaliyeler geçerli midir?

e-İrsaliye belgesinin alıcısının uygulamaya kayıtlı olduğu durumlarda GİB sistemleri üzerinden iletimi zorunludur. Bununla birlikte alıcının uygulamaya dahil olmadığı durumlarda da e-İrsaliye GİB sistemlerine iletilecek olup, muhatabına haricen elektronik ortamda ya da kağıt çıktı vermek suretiyle teslim edilecektir. GİB sistemlerine başarılı bir şekilde gönderilmeyen e-İrsaliyeler hükümsüzdür.

49. e-İrsaliyenin düzenlenmesi sırasında mobil cihazlar, tablet vb. sistemler kullanılabilir mi? Yoksa bunların mutlaka masaüstü bir PC den mi düzenlenmesi gerekir?

e-İrsaliye düzenlenmesi aşamasında teknolojinin sunduğu her türlü imkandan yararlanmak mümkündür.

50. Düzenlenen e-İrsaliyeler mutlaka mükellefin kendisine ait elektronik imza veya mali mühürle mi imzalanması gerekir? Hizmet veren özel entegratörlerin mali mührü ile de imzalanması mümkün müdür?

Özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığı ile e-İrsaliye uygulamasından yararlanan mükelleflerin, söz konusu e-İrsaliye belgelerini kendilerine ait mali mühürle imzalamaları mümkün bulunduğu gibi, özel entegratörlerlerin mali mühürü ile de mühürlenmesi de mümkündür.

51. İrsaliye yerine geçen Fatura Bilgi Fişinin ÖKC den düzenlendiği durumda, ayrıca e-İrsaliye düzenlenecek midir?

ÖKC’ler üzerinden gerçekleştirilen ve e-Arşiv Fatura ile belgelendirilen perakende mal satışları ile hizmet ifalarında, 3100 sayılı Kanun ve 15/6/2013 tarihli ve 28678 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:426) kapsamında yapılan düzenlemelere uygun olarak ÖKC’lerden (yeni nesil dâhil) düzenlenecek bilgi fişi, satış anında düzenlenmek ve satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanmak şartıyla sevk irsaliyesi yerine geçer.(509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği V.5.2. bölüm) Buna göre ÖKC mevzuatı çerçevesinde belirlenen kurallara uygun olarak ÖKC’lerden düzenlenen ve irsaliye yerine geçen bilgi fişleri irsaliye yerine geçeceğinden ayrıca matbu veya e-İrsaliye şeklinde başka bir sevk irsaliye belgesinin düzenlenmemesi gerekmektedir. Bilgi fişlerinin düzenlenme usul ve esasları ile bilgi fişleri örneklerine ulaşmak için; Bilgi Fişleri Teknik Kılavuzu’na tıklayınız.

52. e-İrsaliye uygulamasında İrsaliyeli Fatura nasıl düzenlenir? e-Faturanın irsaliye yerine geçen kağıt çıktısı irsaliye yerine geçtiğinden ayrıca ilave olarak e-İrsaliye düzenlenmek zorunlu mudur?

Malın teslimi (teslim sayılan haller dahil) anında e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlenmesi, belge üzerinde düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi, belge üzerinde “İrsaliye yerine geçer.” ibaresine yer verilmesi ve kâğıt çıktısının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması koşuluyla, e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura’nın kağıt çıktısı sevk irsaliyesi yerine geçeceğinden bu tür durumlarda ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

53. e-İrsaliye uygulamasına geçmenin mükellef açısından avantajları nelerdir?

Kağıt irsaliye hazırlamak için harcanan zaman, e-İrsaliye uygulaması ile minimum seviyeye iner. Bu da firmalar için zamandan ve personelden tasarruf anlamına gelir. Kağıt irsaliyenin basımı, hazırlanması, onaylanması, gönderilmesi ve arşivlenmesi için yapılan masrafalar, e-İrsaliye ile minimum seviyeye ineceği için firmaların maddi yönden tasarruf elde etmesini sağlar. e-İrsaliye, elektronik ortamda aktarılacağı için alıcı ve satıcı arasındaki belge ulaştırma süresi oldukça kısalır. Bu da düzenleme, kabul, ret, kısmi kabul, iade ve yaşanacak çeşitli aksaklıkların hızlıca satıcıya iletilmesine imkan tanır.

Geçmiş dönemlerde hazırlanan irsaliyelere ulaşım ya da denetim ve kontrol anlarında, elektronik ortamda yer alan e-İrsaliyelere ulaşım süresi saniyelerle ölçülür. Hazırlanan tüm e-İrsaliyeler dijital ortamda arşivlenir. Bu da kağıt irsaliyelerin arşivlenmesi için harcanan zaman, mekan ve personel masrafını ortadan kaldırır. e-İrsaliye sistemi, firmaların muhasebe sistemlerine entegre edilebildiği için parasal giriş çıkışların hızı artar. Ayrıca raporlama için de kolaylık sağlar. Kağıda basılı irsaliyeler için kesilen binlerce ağaç, e-İrsaliye sayesinde doğadaki varlığını sürdürmeye devam eder.

54. Düzenlenip alıcısına GİB sistemleri üzerinden iletilen e-İrsaliye belgesinin iptali mümkün müdür?

Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının; teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiştir.

Bu durumdaki sevk irsaliyesinin iptal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (509 SN VUK GT, IV.3.4. e-İrsaliye Yanıtı); düzenlenen e-İrsaliyenin, alıcısının ya da muhteviyatındaki malların tamamının hatalı olması halinde, alıcısı tarafından e-İrsaliye Yanıtı ile reddedilmesi mümkündür. Ancak ret işleminin malın fiili sevkinden önce yapılması gerekmektedir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek ret e-İrsaliye Yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

55. Ticari faturalarda ve özellikle irsaliye sistemi üzerine çalışan firmalarda, irsaliye tarihi üzerinden 7 gün içerisinde düzenlenen e-Faturaya, alıcısı tarafından 8 günlük itiraz süresi içinde e-Fatura sistemi üzerinden itirazda (Ret yanıtı ile) bulunulması halinde, sonradan düzenlenecek e-Faturanın düzenlenme süresi nedir?

Ret işlemi gerçekleştiğinde faturalanması gereken irsaliyenin 7 günlük süresi geçtiğinde yeni e-Fatura ne şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Ticari fatura senaryosunda düzenlenip, alıcısı tarafından e-Fatura sistemi üzerinden Ret yanıtı ile itiraz edilen bir e-Faturaya ait yeniden fatura düzenlenmesi durumu için özel bir süre belirlenmemiş olup 7 günlük genel fatura düzenleme süresi içinde ise herhangi bir usul hükmü yönünden sorun oluşmaksızın yeni e-Faturanın düzenlenip alıcısına iletilmesi gerekmektedir.

Ancak yeni e-Faturanın, itirazın yapılma süresi nedeniyle ilk irsaliye tarihinden 7 günlük sürenin de geçtiği bir tarihte düzenlenmek durumunda kalınması halinde (Örneğin 10 Temmuz tarihli irsaliyeye konu mal için 17 temmuzda düzenlenen e-Faturaya 25 Temmuz da itiraz edilmesi nedeniyle, 10 Temmuz ila 25 Temmuz arasındaki süre 7 günden fazladır), yeni düzenlenecek e-Faturada sevk irsaliyesinin bilgilerine yer verilecek olmakla birlikte, faturanın not-açıklama alanına da ilk düzenlenen ve itiraz nedeniyle iptal olan e-Fatura bilgisine (tarih ve numarasına ve söz konusu faturanın neden iptal durumuna geldiğine yönelik açıklamaya) de yer verilmesi suretiyle, 7 günlük süreden sonra ikinci e-Faturanın düzenlenme gerekçesine yer verilmedir.

56. Düzenlenen e-İrsaliyede yer alan araç, şoför veya süre veya diğer bilgilerinde öngörülemeyen sebeplerle bir değişikliğin oluşması halinde, sevkiyat işlemi başlatılmadan önce satıcı söz konusu irsaliye bilgilerinin düzeltilmesi için izlenecek yöntem nedir?

Sevkiyat işlemi başlatılıncaya kadarki süreçte, hazırlanan e-İrsaliyenin taslak olarak bekletilmesi, imzalanmaması, sisteme iletilmemesi ve bilgilerde meydana gelecek değişiklikler göz önüne alınarak taslak belgenin onaylanarak sisteme iletilmesi halinde söz konusu sorunlar öncelikle en az seviyede karşılaşılacaktır.

Bununla birlikte, oluşturulmuş e-İrsaliyenin, malların fiili sevkinden önce bilgilerinde değişiklik olduğunun anlaşılması halinde, alıcının söz konusu e-İrsaliyeye sistem üzerinden ret yanıtı dönülmesini sağlamak suretiyle iptal edilmesi sağlanıp, yerine yeni ve doğru bilgileri barındıran e-İrsaliyenin oluşturulması, alıcısına sistem üzerinden gönderilmesi ve sevkiyatın başlatılması sağlanabilir.

Düzenlenip e-İrsaliye sistemine iletilen bir e-İrsaliyenin satıcı tarafından herhangi bir şekilde İPTALİ mümkün bulunmamaktadır.

Sevkiyatı işlemi sürerken, araç, şoför vb. diğer bilgilerde değişikliğin olması durumunda ise, belirtilen değişiklikler e-İrsaliye hazırlama birimlerine bildirilerek (ya da şoförün yeni bir e-İrsaliye oluşturma için teknik olanaklara sahip olması da söz konusu olabilir) ivedilikle yeni e-İrsaliyenin oluşturulması ve elektronik ortamda da görüntülenmesini sağlayacak yapıda araç şoförüne iletilmesi sağlanmalıdır. Ya da sevkiyat sırasında teknik imkanlar elvermiyorsa, taşımayı gerçekleştiren şoför tarafından yeni bilgileri barındıran, e-İrsaliyeye dönüştürülmek üzere öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerinde e-İrsaliyeye dönüştürüleceğine ilişkin açıklamaya yer verilmesi sağlanmalıdır.

Matbu sevk irsaliyesi ile gerçekleştirilen fiili teslimat miktarlarına uygun olarak, matbu irsaliyenin e-İrsaliyeye (matbudan dönüştürülen e-irsaliye tipinde) en geç izleyen gün içinde dönüştürülmesi ve e-İrsaliye sistemine iletilmesi gerekmektedir. Düzenlenen bu e-İrsaliye üzerinde, düzenlenen matbu sevk irsaliyesine ilişkin bilgilere yer verilmelidir. Matbu sevk irsaliyesi de tevsik edici belge (e-İrsaliyenin dayanağı) olarak, muhafaza ve istenildiğinde ibraz edilmesi gerekmektedir. Bilgileri değişen ilk e-İrsaliyenin (elektronik halinin) satıcı ve alıcı tarafından, daha sonradan düzenlenmiş matbu ve ayrıca dönüştürülen e-İrsaliye ve düzenlenen e-Fatura ile birlikte muhafaza edilmesi (e-Faturanın açıklama alanında ilgili irsaliyelere ilişkin bilgilerine yer verilmesi suretiyle) yeterli olacaktır.

57. e-İrsaliye yanıtı, irsaliye oluşturulduktan kaç gün sonraya kadar oluşturulabilir olacaktır? Örnek olarak; 10.08.2023 tarihinde oluşturulan irsaliyeye 01.01.2024 tarihinde irsaliye yanıtı gönderilebilecek midir?

e-İrsaliye yanıtı süresi fatura düzenleme süresi olan 7 günlük süreyi aşamaz. 10.08.2023 de düzenlenen bir e-İrsaliyeye alıcısı en geç 17.08.2023 tarihinde (bu tarih dahil) yanıt dönebilir, bu tarihten sonra dönülen yanıtları e-İrsaliye sistemi kabul etmez.

58. E-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcıların da e-fatura kesmeden önce sevk irsaliyesi düzenlemesi zorunlu mudur?

Vergi Usul Kanunu 230’uncu maddesinin 5’inci bendinin parantez içi hükmünde (Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.

Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231 inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.

Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz.) hükümlerine yer verilmiştir. Bu nedenle gerek e-Fatura kayıtlı kullanıcılarının gerekse e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan kullanıcıların, sevk ettikleri mallar için sevk irsaliyesi (İrsaliyeli fatura veya irsaliye belgesi yerine geçen; e-Fatura veya e-Arşiv Fatura kağıt çıktısı ile ÖKC Fatura bilgi fişleri de irsaliye yerine gerekmektedir) düzenlemeleri gerekmektedir. e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar, irsaliye yerine geçen e-Fatura veya e-Arşiv Fatura kağıt çıktılarını da sevk irsaliyesi olarak kullanabileceklerinden ayrı ilave başka bir irsaliye düzenleme mecburiyetleri de bulunmamaktadır.

Ancak, malın fiili sevkinden önce fatura düzenlenebildiği, sevkiyatın daha sonradan gerçekleştirildiği durumlar da söz konusu olabilmektedir. e-İrsaliye uygulamasında bu durumda sonradan düzenlenen e-irsaliyede düzenlenen fatura bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir. Faturada ise sevk irsaliyesine ilişkin bilgilerin, henüz sevk irsaliyesinin düzenlenmemiş olması nedeniyle boş bırakılması, faturanın not açıklama alanına sevkiyatın sonradan yapılacağı yönünde açıklamalara yer verilmesi gerekmektedir.

59. e-Arşiv Fatura veya e-Faturanın sevk irsaliyesi yerine geçmesi mümkün müdür? Bu durumda da e-İrsaliye düzenleme zorunluluğu olacak mıdır?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin V.5.1. ve V.5.2.nci bölümlerinde yer verilen açıklamalar uyarınca; e-Fatura Uygulamasına kayıtlı kullanıcılara düzenlenecek elektronik fatura ile elektronik fatura uygulamasında kayıtlı olmayan kayıtlı kullanıcılara düzenlenen e-Arşiv Faturalarda, düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde elektronik faturanın kâğıt çıktısı irsaliye yerine geçer.

Söz konusu kâğıt çıktıya “İrsaliye yerine geçer.” ifadesinin yazılması ve kâğıt çıktının satıcı veya yetkilisi tarafından imzalanması zorunludur. Ancak bu imkândan yararlanabilmek için elektronik faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi gerekir. Hizmet ifasına konu e-faturanın satış anında düzenlenmesi halinde, söz konusu kâğıt çıktının talep eden müşteriye verilmesi zorunludur. Buna göre belirtilen kurallara uygun olarak düzenlenen ve kağıt çıktısı irsaliye yerine geçen belge niteliğinde olan e-Fatura veya e-Arşiv Faturanın kağıt çıktısı, müşteriye verilmesi halinde ayrıca matbu veya e-İrsaliye şeklinde başka bir sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

60. e-İrsaliyenin iptali mümkün müdür?

e-İrsaliye belgesinin iptali söz konusu değildir. Bununla birlikte malın fiili sevkinden önce, malın muhteviyatının ya da alıcının hatalı olduğunun tespiti durumunda, alıcı tarafından e-İrsaliye muhteviyatının tamamına “irsaliye yanıtı” ile “ret” yanıtı verilebilir.

61. Aynı e-İrsaliye için alıcı birden fazla e-İrsaliye yanıtı oluşturup sisteme iletebilir mi?

Hayır, belirtilen şekilde bir irsaliye için birden fazla yanıt dönülmesi mümkün değildir. e-İrsaliye yanıtı dönülmesi zorunlu olmamakla birlikte yanıt dönülmesi halinde 7 günlük fatura düzenleme süresini geçmeyen süre içinde bir adet yanıtın dönülmesi mümkün bulunmaktadır.

62. Müşteriye e-İrsaliye ve e-Fatura düzenledikten sonra, e-faturaya (ticari fatura senaryosunda) ret yanıtının iletilmesi halinde; e-İrsaliyenin iptali veya düzeltilmesi mümkün müdür? Alıcıya yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekir mi?

Sevk irsaliyesi, satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının; teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve taşıtta bulundurulması zorunlu olan belgedir. İrsaliyeye konu malların, satıcıdan yola çıkıp alıcıya ulaşması ile birlikte sevk irsaliyesi belgesi esas itibariyle işlevi yerine getirmiştir. Bu durumdaki sevk irsaliyesinin iptal edilmesi gibi bir durum söz konusu değildir.

Ancak, e-İrsaliye uygulamasında (509 SN VUK GT, IV.3.4. e-İrsaliye Yanıtı); düzenlenen e-İrsaliyenin, alıcısının ya da muhteviyatındaki malların tamamının hatalı olması halinde, alıcısı tarafından e-İrsaliye Yanıtı ile reddedilmesi mümkündür. Ancak ret işleminin malın fiili sevkinden önce yapılması gerekmektedir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek ret e-İrsaliye Yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

63. Malın sevk edileceği müşterinin e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı kullanıcı olduğunu nasıl bileceğiz? Müşterinin e-İrsaliyede kayıtlı kullanıcı olup olmadığını sorgulayabileceğimiz bir ekran tasarlanmış mıdır?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı kullanıcı bilgilerine buradan ulaşabilirsiniz. e-İrsaliyenin düzenlenmesi sırasında da alıcı bilgileri bölümüne ilgili bilgiler girildiğinde sistemde kayıtlı olup olmadığı anlaşılabilecektir.

64. e-Faturanın e-İrsaliye ile birlikte düzenlenme zorunluluğu var mıdır? Eİrsaliye uygulamasında da 7 günlük fatura düzenleme süresi geçerli midir?

e-Faturanın düzenleme süresine ilişkin olarak kağıt belge düzeni için öngörülen sürelerden farklı bir süre öngörülmemiştir. 213 sayılı VUK’un fatura düzenleme süresine ilişkin 7 günlük süre e-Fatura uygulamasında da aynen geçerlidir. Bu nedenle, e-Faturanın e-İrsaliyeden önce düzenlenmesi gereği bulunmamakta olup, irsaliye tarihinden sonraki 7 günlük süre içerisinde düzenlenmesi mümkündür.

64. e-Faturanın e-İrsaliye ile birlikte düzenlenme zorunluluğu var mıdır? e-İrsaliye uygulamasında da 7 günlük fatura düzenleme süresi geçerli midir?

e-Faturanın düzenleme süresine ilişkin olarak kağıt belge düzeni için öngörülen sürelerden farklı bir süre öngörülmemiştir. 213 sayılı VUK’un fatura düzenleme süresine ilişkin 7 günlük süre e-Fatura uygulamasında da aynen geçerlidir. Bu nedenle, e-Faturanın e-İrsaliyeden önce düzenlenmesi gereği bulunmamakta olup, irsaliye tarihinden sonraki 7 günlük süre içerisinde düzenlenmesi mümkündür.

 65. Teknik imkansızlıkları nedeniyle, daha sonradan e-İrsaliyeye dönüştürülmesi koşuluyla matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesine izin verilen durumlarda saha denetimleri sırasında kağıt sevk irsaliyesi düzenlenmiş olması nedeniyle cezai bir işleme maruz kalınacak mıdır?

Sevk irsaliyesinin düzenlendiği ortamın(deponun, işyerinin vb.) teknik, altyapı vb. diğer imkansızlıkları nedeniyle, malın sevkinden önce e-İrsaliye düzenlenmesinin mümkün olamadığı durumlarda, sonradan e-İrsaliye dönüştürülecek matbu kağıt olarak sevk irsaliyesinin düzenlenmesi durumunda, saha denetimleri sırasında saha denetim elemanına ibraz olunması gereken sevk irsaliye belgesi MATBU SEVK İRSALİYESİ olacaktır. Söz konusu irsaliyenin elektronik belge yerine kağıt belge olarak düzenlenmiş olması durumu denetim tutanakları ile tespit edilecek olmakla birlikte, en geç izleyen gün içinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi halinde herhangi bir cezai durum söz konusu olmayacaktır.

Matbu sevk irsaliyesinde yer alan bilgiler ve alıcıya yapılan fiili teslim bilgilerine göre (fiili teslim hakkında; matbu sevk irsaliyesi üzerine alınan not, açıklama ve imzalar, tutanak, makbuz, form, teslim/tesellüm belgesi, vb. harici diğer belgeler düzenlenebilir.) e-İrsaliye sistemine “matbudan dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde e-İrsaliye düzenlenip GİB sistemleri üzerinden alıcısına iletilmesi gerekmektedir. Ancak söz konusu tipte hazırlanan e-İrsaliye tipleri için alıcılar tarafından sistem üzerinden e-İrsaliye yanıtı dönülmesi mümkün olmayacaktır.

 66. Düzenlenen e-İrsaliyeler e-İrsaliye sistemine anlık olarak iletilmekte midir? Herhangi bir gecikme söz konusu olur mu? Özellikle yol denetimleri sırasında, düzenlenmiş e-İrsaliyenin elektronik ortamda sistemden doğrulanamaması durumunda nasıl bir yol izlenecektir?

Düzenlenen e-İrsaliyeler e-İrsaliye uygulamasına iletildiğinde anlık olarak GİB sistemlerine de ulaşmaktadır. İletim süresi saniyeler mertebesinde gerçekleşmektedir. GİB sistemlerinde herhangi bir şekilde arıza, kesinti veya bakım olması nedeniyle iletilemeyen durumlarda GİB tarafından gerekli duyurular www.efatura.gov.tr internet adresinde yapılmakta olup bu süreler boyunca kağıt ortamda matbu sevk irsaliyesi düzenlenerek sevkiyat işlemlerinin sürdürülmesi mümkün bulunmaktadır.

GİB e-İrsaliye sistemine iletilen e-İrsaliye belgelerinin yol denetimlerinde (kağıt çıktısının ya da elektronik ortamdaki halinin) ibrazı halinde e-Yoklama sistemi üzerinde doğrulanması elektronik ortamda yapılmaktadır. Herhangi bir şekilde doğrulama işlemi yoklama sırasında yapılamayan durumlar, daha sonradan tetkik edilmek üzere not alınarak denetim sonuçlandırılabilecektir.

GİB sistemlerinden, denetim tutanağı ile tespit edilen e-İrsaliyenin aynısının mevcudiyetinin anlaşılması halinde herhangi bir cezai işlem söz konusu olmayacaktır. Ancak, yapılan tetkiklerde herhangi bir şekilde fiilen eİrsaliye’nin GİB sistemlerine iletilmemiş olduğu tespit edilen edilmesi halinde usul hükümleri yönünden cezai işlemler tatbik edilebilecektir.

 67. e-İrsaliyeye konu malların alıcıya teslim edilmesi için ALICININ e-İrsaliye sisteminden yanıt iletmesini beklemek zorunlu mudur? Sistem yanıtını alıcı sisteme ne kadarlık bir süre içerisinde girmelidir?

e-İrsaliye yanıtları irsaliye tarihinden itibaren 7 günlük süre içinde dönülebilmektedir. Malların alıcıya teslimatı için e-İrsaliye yanıtının beklenmesi zorunluluğu kesinlikte bulunmamakta olup, e-İrsaliye yanıtının gönderilmesi hususunda da herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Alıcı isteğe bağlı olarak sistem üzerinden e-İrsaliye yanıtını gönderebilir.

Belirtilen sürede yanıt dönülmemiş e-İrsaliyeye konu malların alıcısı tarafından tam olarak teslim alındığı GİB sistemleri tarafından kabul edilmemektedir. Ancak buna rağmen alıcıya yapılan fiili mal teslimatına ilişkin tevsik edici diğer belgelerle ( Teslim alan ve teslim eden taraflarca ıslak imzalı ve kaşeli; e-İrsaliyenin kağıt çıktısı, teslim ve tesellüme ilişkin tutanak, makbuz, form teslim/tesellüm belgesi, vb. harici diğer belgeler düzenlenebilir.) aksi durumlar tevsik olunabilir.

 68. e-İrsaliyeye konu sevkiyata başlanması için e-İrsaliyenin alıcıya iletilmiş olması da zorunlu mudur? Alıcının sistemlerinde bir sorun olması halinde sevkiyat işlemine başlanabilecek midir?

e-İrsaliyeye konu malların sevkiyatına başlanması için e-İrsaliyenin GİB sistemlerine iletilmiş olması yeterli olup, ayrıca alıcının sistem yanıtını dönmesini bekleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Alıcının sisteminde yaşanmakta olan bir sorun sevkiyat işleminin başlatılmasına engel teşkil etmeyip, alıcı sistemlerindeki sorunun giderilmesi sonrasında ilgili e-İrsaliye GİB tarafından alıcısına elektronik ortamda iletilecektir. Bu nedenle satıcının alıcının sistemlerindeki sorunun çözümünü bekleme zorunluluğu bulunmamaktadır.

69. Müşterinin ve teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinemediği bazı mal sevkiyatlarında (örneğin: Dağıtım şirketlerinin bayilerine Akaryakıt, LPG sevkiyatları) nasıl bir yöntem izlenecektir? Müşteriye teslimat gerçekleştirilirken, internet ve düzenleme altyapısının (tablet, pc) olmaması nedeniyle e-İrsaliye ne şekilde düzenlenecektir?

olmaması nedeniyle e-İrsaliye ne şekilde düzenlenecektir?

Müşterinin ve teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinemediği bazı mal sevkiyatlarında öncelikle “muhtelif müşteriler” ibareli matbu kağıt sevk irsaliyesi düzenlenecektir. e-İrsaliye uygulamasına da kayıtlı müşterilere fiili teslimatlar gerçekleştirildikçe ya teslim anında ya e-Fatura düzenlenecek ya da müşteri adına yeni bir sevk irsaliyesi (teknik altyapı engeli yok ise e-İrsaliye, teknik engel var ise matbu ve müşteri adına düzenlenen kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi) düzenlenecektir.

Her bir müşteriye yapılan fiili teslimata göre düzenlenen matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyeleri üzerinde “e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir” ibaresine yer verilecek ve en geç izleyen gün içinde söz konusu matbu irsaliye “matbudan dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde (söz konusu irsaliye üzerinde matbu irsaliye bilgilerine de yer verilmesi gerekmektedir) e-İrsaliyeye dönüştürülecek ve GİB sistemleri üzerinden alıcısına iletilmesi sağlanacaktır.

Alıcılar tarafından söz konusu e-İrsaliyeye (daha öncesindeki matbu irsaliye ile fiili mal teslimatı bilgisi oluştuğundan) herhangi bir yanıt dönüşü yapılmayacaktır. Her bir müşteriye teslimat sırasında e-İrsaliye ve e-Fatura düzenlenmesi sırasında mobiliteyi de sağlayan her türlü teknolojik imkanlardan yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

 70. Hava limanlarında gerçekleştirilen, ancak uçak ve teslimat miktarı bilgileri başlangıçta bilinemeyen, uçaklara yakıt tesliminde sevk irsaliyesi bakımından izlenecek yöntem nedir?

Akaryakıt teslimatı yapılacak uçağın bilinemediği ya da fiili teslimat miktarının sevkiyat başlangıcında öngörülemediği havacılık yakıtı sevkiyatlarında öncelikle “muhtelif müşteriler” ibareli e-İrsaliyesi düzenlenecektir. Havacılık yakıtının fiili teslimatları gerçekleştirildikçe ya teslim anında e-Fatura / e-Arşiv Fatura düzenlenecek ya da müşteri adına yeni e-İrsaliye veya sevk irsaliyesinde yer alması gereken bilgileri de barındıran fiili teslimata ilişkin ilgili diğer kurumlar ve mevzuatlarında kabul edilen diğer belgelerden birinin (Teslim alan ve teslim eden taraflarca ıslak imzalı ve kaşeli; teslim ve tesellüme ilişkin tutanak, makbuz, form teslim/tesellüm belgesi, vb. harici diğer kağıt ortamdaki belgeler) düzenlenmesi ve bilahare e-İrsaliye dışındaki belgelerin en geç iki gün içinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi gerekmektedir.

 71. Boru hatları ile işletmenin depoları(tankları) arasında gerçekleştirilen akaryakıt sevkiyatlarında sevk irsaliyesi düzenlenmesi mecburiyeti bulunmakta mıdır? Sevkiyat işlemi, sayaç bilgilerinden hareketle hazırlanan tutanaklarla tevsik olunabilir mi?

Sevk irsaliyesi belgesi, esas itibariyle taşıtlar ile taşınan mallara yönelik yol denetimlerinde bir kontrol belgesi olma vasfına haizdir. Bu çerçevede herhangi bir taşıt ile sevk edilmeyen ve mal sevkiyatı ve fiilen teslim miktarları özel sayaçlarla ölçülen boru hatları ile yapılan teslimlerde, teslim eden ve teslim alan tarafından sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesi mecburiyeti bulunmamaktadır. Ancak dileyen işletmeler bu suretle yapılan teslimat miktarlarını dikkate alarak teslimatın gerçekleştirilmesi ile birlikte stok takip işlemlerini ERP sistemleri üzerinden takip edebilmek için e-İrsaliye de düzenleyebilirler.

e-İrsaliye düzenlenmesi durumu da dahil olmak üzere, boru hattı üzerinden gerçekleştirilen fiili teslimat miktarlarının tevsik edici harici diğer belgelerin (Teslim alan ve teslim eden taraflarca ıslak imzalı ve kaşeli; teslim ve tesellüme ilişkin tutanak, makbuz, form teslim/tesellüm belgesi, sayaçların ürettiği ve taraflarca imzalı belgeler vb. harici diğer kağıt ortamdaki belgeler) düzenlenmesi ve ilgili makamlara tevsik edici belge olarak talep edilmesi halinde ibraz edilmesi gerekmektedir.

72. Boru hatları ile işletmeler arası (Rafineriden dağıtıcı depolarına ya da dağıtıcılar arasında boru hatlarıyla) yapılan akaryakıt sevkiyatlarında sevk irsaliyesi düzenlenmesi mecburiyeti bulunmakta mıdır? Sevkiyat işlemi, sayaç bilgilerinden hareketle hazırlanan tutanaklarla tevsik olunabilir mi?

Sevk irsaliyesi belgesi, esas itibariyle taşıtlar ile taşınan mallara yönelik yol denetimlerinde bir kontrol belgesi olma vasfına haizdir. Bu çerçevede herhangi bir taşıt ile sevk edilmeyen ve mal sevkiyatı ve fiilen teslim miktarları özel sayaçlarla ölçülen boru hatları ile yapılan teslimlerde teslim eden ve teslim alan tarafından sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesi mecburiyeti bulunmamaktadır.

Sevkiyat işlemi, sayaç bilgilerinden hareketle hazırlanan tevsik edici harici diğer belgelerle (Teslim alan ve teslim eden taraflarca ıslak imzalı ve kaşeli; teslim ve tesellüme ilişkin tutanak, makbuz, form teslim/tesellüm belgesi, sayaçların ürettiği ve taraflarca imzalı belgeler vb. harici diğer kağıt ortamdaki belgeler) tevsik olunabilir. Ancak dileyen işletmeler bu suretle yapılan teslimat miktarlarını dikkate alarak teslimatın gerçekleştirilmesi ile birlikte stok takip işlemlerini ERP sistemleri üzerinden takip edebilmek için e-İrsaliye de düzenleyebilirler.

e-İrsaliyenin düzenlenmesi halinde; boru hattı üzerinden işletmeler arası gerçekleştirilen fiili teslimat miktarlarının tevsik edici harici diğer belgelerin olarak düzenlenen belgelere ilişkin bilgilerin e-İrsaliye üzerinde yer verilmesi ve ilgili makamlara e-İrsaliye belgesi ile birlikte tevsik edici harici belge olarak, talep edilmesi halinde ibraz edilmesi gerekmektedir.

73. Ortak(aynı) akaryakıt depolama alanını (tank) kullanan şirketlerin birinden diğerine akaryakıt satışında, herhangi bir şekilde malın mekan değişikliği veya akaryakıt sevkiyatı olmayan durumda sevk irsaliyesi düzenlenmesi mecburiyeti var mıdır?

Sevk irsaliyesi belgesi, esas itibariyle taşıtlar ile taşınan mallara yönelik yol denetimlerinde bir kontrol belgesi olma vasfına haizdir. Bu çerçevede herhangi bir taşıt ile sevk edilmeyen ve mal sevkiyatı ve fiilen teslim miktarları özel sayaçlarla ölçülen boru hatları ile yapılan teslimlerde teslim eden ve teslim alan tarafından sevk irsaliye belgesinin düzenlenmesi mecburiyeti bulunmamaktadır. Belirtilen nitelikteki mal satışlarında bir mal hareketi, sevkiyatı söz konusu olmadığından sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, dileyen işletmeler bu suretle yapılan mal satış miktarlarını dikkate alarak stok takip işlemlerini ERP sistemleri üzerinden takip edebilmek için, sevk irsaliyesi ( e-İrsaliye düzenlenmesi gereken hallerde e-İrsaliye) de düzenleyebilirler.

74.İhracat niteliğindeki Denizcilik yakıtı teslimlerinde, Gümrük kontrolleri sırasında İrsaliye belgesinin kağıt çıktısı üzerine alınan notlar ve kaşe ve ıslak imza tatbiki uygulamanın kağıt çıktının Gümrük birimine ibrazı gerekli olduğu durumda nasıl bir yol izlenecektir?

Gümrükleme işlemleri sırasında e-İrsaliye belgesinin elektronik ortamdaki haline uygun kağıt çıktısı üzerine gerekli notlar tatbik edilip kaşe ve ıslak imzalı halinin bir örneğinin Gümrük idaresine ibrazı, bir örneğinin de sevkiyatı gerçekleştiren satıcı nezdinde tevsik edici harici belge olarak kullanılması amacıyla muhafaza edilmesi gerekmektedir. e-İrsaliye düzenlenmesi açısından teknik ve altyapı engeli var ise, söz konusu sevkiyatların matbu ve müşteri adına düzenlenen kağıt ortamdaki sevk irsaliye ile gümrük işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve fiili teslimata ilişkin bilgileri de barındıran bu kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi örneklerinin, en geç izleyen gün içinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi gerekmektedir.

Matbu sevk irsaliye yeri üzerinde e-İrsaliyeye dönüştürüleceğine ilişkin ibareye yer verilecek ve bilahare düzenlenecek e-İrsaliye üzerinde (matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde) ise matbu irsaliyeye ilişkin bilgilere yer verilecektir. Söz konusu e-İrsaliye GİB sistemleri üzerinden alıcısına iletilmesi sağlanacaktır. Alıcılar tarafından söz konusu e-İrsaliyeye (daha öncesindeki matbu irsaliye ile fiili mal teslimatı bilgisi oluştuğundan) herhangi bir yanıt dönüşü yapılmayacaktır.

75.Düzenlenen ancak sevkiyat işlemi başlatılmadan önce, irsaliyede hata olduğu satıcı tarafından öğrenilen durumlarda söz konusu irsaliyenin iptali, düzeltilmesi işlemi nasıl olacaktır? Bu durumda satıcı kendi e-İrsaliyesini belli koşullarda iptal edilebilir mi? Yeni e-İrsaliye düzenlenmesi durumunda ilk ve hatalı olduğu değerlendirilen e-İrsaliye ile ilgili nasıl bir işlem tesis edilmelidir?

Sevkiyat işlemi başlatılıncaya kadarki süreçte, hazırlanan e-İrsaliyenin taslak olarak bekletilmesi, imzalanmaması, sisteme iletilmemesi ve bilgilerde meydana gelecek değişiklikler göz önüne alınarak taslak belgenin onaylanarak sisteme iletilmesi halinde söz konusu sorunlar öncelikle en az seviyede karşılaşılacaktır.

Bununla birlikte, oluşturulmuş e-İrsaliyenin, malların fiili sevkinden önce bilgilerinde değişiklik olduğunun anlaşılması halinde, alıcının söz konusu e-İrsaliyeye sistem üzerinden ret yanıtı dönülmesini sağlamak suretiyle iptal edilmesi sağlanıp, yerine yeni ve doğru bilgileri barındıran e-İrsaliyenin oluşturulması, alıcısına sistem üzerinden gönderilmesi ve sevkiyatın başlatılması sağlanabilir.

Düzenlenip e-İrsaliye sistemine iletilen bir e-İrsaliyenin satıcı tarafından herhangi bir şekilde iptali mümkün değildir.

Sevkiyatı işlemi sürerken, araç, şoför vb. diğer bilgilerde değişikliğin olması durumunda ise, belirtilen değişiklikler e-İrsaliye hazırlama birimlerine bildirilerek (ya da şoförün yeni bir e-İrsaliye oluşturma için teknik olanaklara sahip olması da söz konusu olabilir) ivedilikle yeni e-İrsaliyenin oluşturulması ve elektronik ortamda da görüntülenmesini sağlayacak yapıda araç şoförüne iletilmesi sağlanmalıdır. Ya da sevkiyat sırasında teknik imkanlar elvermiyorsa, taşımayı gerçekleştiren şoför tarafından yeni bilgileri barındıran, e-İrsaliyeye dönüştürülmek üzere öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerinde e-İrsaliyeye dönüştürüleceğine ilişkin açıklamaya yer verilmesi sağlanmalıdır.

Matbu sevk irsaliyesi ile gerçekleştirilen fiili teslimat miktarlarına uygun olarak, matbu irsaliyenin e-İrsaliyeye (matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde tipinde) en geç izleyen gün içinde dönüştürülmesi ve e-İrsaliye sistemine iletilmesi gerekmektedir. Düzenlenen bu e-İrsaliye üzerinde, düzenlenen matbu sevk irsaliyesine ilişkin bilgilere yer verilmelidir. Matbu sevk irsaliyesi de tevsik edici belge (e-İrsaliyenin dayanağı) olarak, muhafaza ve istenildiğinde ibraz edilmesi gerekmektedir. Bilgileri değişen ilk e-İrsaliyenin (elektronik halinin) satıcı ve alıcı tarafından, daha sonradan düzenlenmiş matbu ve ayrıca dönüştürülen e-İrsaliye ve düzenlenen e-Fatura ile birlikte muhafaza edilmesi (e-Faturanın açıklama alanında ilgili irsaliyelere ilişkin bilgilerine yer verilmesi suretiyle) yeterli olacaktır.

76. Muhtelif Müşteriler ibareli olarak sevk irsaliyesi düzenlenebildiği hallerdeki sevk irsaliyelerinin matbu kağıt ortamda düzenlenmesi esas olmakla birlikte e-İrsaliye olarak düzenlenmesi mümkün olabilecek midir?

Müşterinin ya da teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinemediği bazı mal sevkiyatlarında öncelikle “muhtelif müşteriler” ibareli e-İrsaliye düzenlenecektir. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı müşterilere fiili teslimatlar gerçekleştirildikçe teslim anında ya e-Fatura / e-Arşiv Fatura düzenlenecek ya da müşteri adına yeni bir e-İrsaliye düzenlenecektir.

77. Malın bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malın gönderen tarafından e-İrsaliyeye bağlanması zorunlu mudur?

11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce HKS’ye bildirim zorunluluğu bulunan malların sevki sırasında e-İrsaliye düzenlenmesi gerekir. Satır bazında sevke konu mallara ilişkin olarak HKS’de üretilen “Künye Numara’sına da yer verilmesi zorunludur.

 78. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı bir satıcının nihai tüketicilere yaptığı satışlarda irsaliye düzenleme yükümlülüğü var mıdır?

Vergi Usul Kanunu’nun 230 uncu maddesinin son fıkrası uyarınca; nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırılması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmayacağından, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı satıcı herhangi bir şekilde irsaliye düzenlemeyecektir.

 79. Satıcı tarafından malın alıcıya teslimin anında fatura düzenlenmesi halinde, ayrıca sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunlu mudur?

Satılan malın teslimi anında faturanın da düzenlenmesi halinde, ayrıca sevk irsaliyesi kesilmesine gerek bulunmadığından malın fatura ile birlikte taşınması yeterlidir.

 80. Satıcı sevk edeceği malı, taşıma işini ücret karşılığı yürüten özel taşıma işletmelerine yaptırması halinde de e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecek midir? Taşımayı yapan işletmenin taşıma irsaliyesi düzenlenmesi yeterli değil midir?

Malların ücret karşılığı taşıttırılması halinde, Vergi Usul Kanununun 240’ncı maddesi uyarınca, taşıyan tarafından ayrıca taşıma irsaliyesi düzenlenmesi de gerekmektedir. Bu durumda malı taşıttıran (satıcı) ve malın teslim edileceği kişi (alıcı) e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı kullanıcı olması halinde, sevk irsaliyesi e-İrsaliye olarak düzenlenmeli ve taşıyan tarafa e-İrsaliyenin kağıt çıktısının veya elektronik görüntüsünün taşıtta bulunmak üzere verilmesi gereklidir.

81. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında e-İrsaliye düzenlenirken, belge no ayrımında nelere dikkat edilmelidir?

213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 231 inci maddesine göre Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturalara şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.

 82. İlaç satış mümessilleri tarafından taşınan promosyon ürünleri ile numune ilaçlar için sevk irsaliyesi düzenlenecek midir?

Ticari mal niteliğinde olmayan broşür, bloknot, kalem gibi promosyon ürünleri ile numune ilaçların, hekimlere verilmek üzere firmaların satış mümessilleri tarafından taşınması sırasında (ticari mal sevkiyatı izlenimi verecek büyüklükte veya mahiyette olmamak şartıyla) sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.(VUK GT 379)

83. Başka illerde bulunan satıcılardan sipariş edilen malların, telefon, faks gibi haberleşme araçları yoluyla bağlantı kurulan taşımacılara taşıttırıldığı durumlarda alıcı tarafından düzenlenecek e-İrsaliyenin kağıt çıktı veya görüntüsünün araçta bulundurulması açısından fiili imkansızlık söz konusu olduğu durumlarda nasıl bir yol izlenecektir?

Malın alıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde ise sevk irsaliyesi düzenleme zorunluluğu alıcıya aittir. Ancak, alıcı ve satıcının bu konuda mutabık kalmaları halinde, sevk irsaliyesi satıcı tarafından da düzenlenebilecektir. Buna göre, satıcının sevk irsaliyesi düzenlemesi halinde alıcı tarafından ayrıca sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmeyecektir. Ancak e-İrsaliye elektronik ortamda düzenlenip iletilebildiğinden, satıcı tarafından yukarıda belirtildiği şekilde irsaliye düzenlenmesine mutabık kalınamadığı durumlarda, malını taşımacıya taşıttıran alıcı, kendi adına e-İrsaliye düzenleyip bu irsaliyenin kağıt çıktısını faks vb. yöntemle kağıt ortamda ya da mail vb. yöntemle elektronik ortamda malın taşıyıcısına iletebilir.

84. Diğer mevzuat düzenlemelerinde sevk irsaliyesi yerine geçen belge olarak kabul edilen belgelerin bulunması halinde e-İrsaliye düzenleme yükümlülüğü bulunacak mıdır?

Belediye, Et ve Balık Kurumu, Orman İşletmeleri, Etibank İşletmeleri, Tekel İdareleri ve benzeri kamu kurum ve kuruluşlarınca satılan çeşitli mamullerin sevkiyatında, sevk için düzenlenen belgelerde malın cinsi, miktarı, alıcının adı ve soyadı veya varsa ticaret ünvanı, vergi dairesi ve hesap numarasının bulunması halinde bu belgeler sevk irsaliyesi olarak kabul edilecek ve Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenecek olan sevk irsaliyesi ayrıca aranmayacağından bu durumlar için e-İrsaliye de aranmayacağı tabiidir.

Keza, Maden Kanunu’na göre maden sevkine ilişkin düzenlenen belgeler (sevk fişleri) ile uluslararası taşımacılıkta kullanılan hamule senedi, konşimento gibi belgeler ve gümrük giriş, çıkışlarında nakil vasıtalarında malların mevcudu tespit edilip mühürlendikten sonra Gümrük İdarelerince verilen resmi belgeler sevk irsaliyesi olarak kabul edileceğinden bu durumlar için e-İrsaliye aranmayacaktır.

 85. Mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin olarak işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (Kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri, yemek, ekmek gibi) ufak hacimli malları taşımaları veya taşıttırmaları halinde e-İrsaliye düzenlenecek midir?

Mükelleflerin faaliyetlerine ilişkin olarak işyerlerinde kullanılmak ve tüketilmek amacıyla satın aldıkları (Kırtasiye, büro ve temizlik malzemeleri, yemek, ekmek gibi) ufak hacimli ve değeri fatura düzenleme limiti tutarını aşmayan malları taşımaları veya taşıttırmaları halinde bu mallara ait faturanın taşıma esnasında taşıtta bulundurulması ve faturanın üzerine “Bu mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmemiştir.” şerhinin verilmesi şartıyla ayrıca matbu sevk irsaliyesi de aranmayacağından e-İrsaliye düzenlenmeyecektir.

 86. Yarı mamül veya mamul malların, bazı işlemler yapılmak üzre, diğer mükelleflere gönderilmesi ve bu mükelleflerden malların geri getirilmesi durumunda götürülen ve geri getirilen mallar için gidiş ve geliş taşımaları sırasında e-İrsaliye nasıl düzenlenecektir?

Mükelleflerin, yarı mamul veya mamul mallarını, bazı işlemler yapılmak üzere, diğer mükelleflere göndermeleri ve bu mükelleflerden malları geri getirmeleri durumunda götürülen ve geri getirilen mallar için gidiş ve geliş taşımaları sırasında ayrı ayrı e-İrsaliye düzenlemeleri zorunludur.

Malların götürülmesinde düzenlenecek e-İrsaliyelerin müşteri bölümü bilgilerine işlemi yapacak mükellefin adı ve soyadı, varsa ticaret ünvanı, vergi dairesi ve hesap numarası yazılacak, Malın nev’i bölümüne, gönderilen malların adı/cinsi, miktarı bölümüne miktarı yazılacak ve söz konusu e-İrsaliyenin açıklama not alanına yapılacak işin türü (Mesela: “Boyatılmak, tamir ettirilmek, parça değiştirmek üzere” şeklinde bir ibare) yazılacaktır.

İşlem gördükten sonra malın tekrar işlemi yaptıran tarafından geri taşınmasında düzenlenecek e-İrsaliyelerin müşteri bilgileri bölümüne işlemi yaptıran işletme kendi bilgilerine, sevk adresi olarak kendi işletme adres bilgisine (işlemin yapıldığı yer adres bilgisinin de başlangıç noktası olarak eklenmesi mümkündür) malın nev’i ve miktar bilgisi olarak işlemi tamamlanmış hali ile geri getirilen malların nev’i ve miktarı bilgileri yazılacak ve irsaliyenin not açıklama alanına yaptırılmış olan işlemin türü (boyama, baskı, tamir, parça değişim vb.) ne ilişkin açıklamaya yer verilecektir.

Ancak, söz konusu malların işlemi yapacak mükellefler tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde sevk irsaliyesinin, yukarıda belirtilen esaslara göre bu kimseler tarafından düzenleneceği tabiidir.

 87. Satışa konu olmayan ancak tamir / bakım amaçlı gönderilen mal, ekipman veya demirbaş sevkiyatlarında sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek var mıdır?

İşletmeye ait mal, demirbaş, ekipman vb. unsurların işlem görmek (boyatılmak, tamir edilmek, parça değiştirmek, dikilmek vb.) üzere başka işletmelere sevkiyatında da e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durumda düzenlenecek e-İrsaliyelerde ilave not, açıklama bilgisine yer verilerek söz konusu mal, ekipman, demirbaşın tamir, bakım, işlem görmek üzere gönderildiği belirtilecektir. Bu durumda söz konusu unsurları taşıyan/taşıtan kim ise onun sevk irsaliyesi / e-İrsaliye düzenlemesi gerekmektedir.

88. Numune üzerine veya tecrübe ve muayene şartıyla gerçekleştirilen satışlara ait mal sevkiyatlarında da e-İrsaliye düzenlenmek zorunlu mudur?

Numune üzerine veya tecrübe ve muayene şartıyla satım yapılmak üzere mal sevkiyatı yapılması halinde sevk edilen mallar için matbu kağıt ortamda sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunluluğu bulunduğundan, bu suretle sevk edilen malların e-İrsaliye düzenlenmek suretiyle sevk edilmesi zorunludur. Ancak irsaliye yerine geçen e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura’nın kağıt çıktısı düzenlendiği durumda ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu tür sevkiyatlarda, malı satıcı taşıyor veya taşıtıyorsa e-İrsaliye satıcı tarafından, alıcı taşıyor veya taşıtıyorsa e-İrsaliye alıcı tarafından düzenlenecektir. Ancak, kabule bağlı olan ve bunun için yazılı bir sözleşme bulunan bu tür satışlarda, fatura düzenlenmesindeki on günlük sürenin kabul tarihinden itibaren başlayacağı tabiidir.

89. Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden basit/götürü usulde vergilendirilen mükellefler ve vergiden muaf esnaf tarafından alınan malların alıcıları tarafından taşınması durumunda sevk irsaliyesi düzenlenecek midir?

“Vergi Usul Kanununun 232 ve 235 inci maddelerindeki, fatura, sevk irsaliyesi, perakende satış vesikaları (perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz satış fişi, giriş ve yolcu taşıma bileti), gider pusulası, müstahsil makbuzu ile 236 ncı maddede yer alan serbest meslek makbuzunu yalnız birinci ve ikinci sınıf tüccarlarla defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler ve serbest meslek erbabının düzenlemesi mecburi olup bunların dışında kalan ve kazançları götürü(basit) usulde tespit olunan tüccarlar ile götürü usulde vergilendirilen serbest meslek erbabı ve vergiden muaf esnafın söz konusu belgeleri düzenleme mecburiyeti bulunmamaktadır.

Bu nedenle, gerçek usulde vergilendirilen mükellefler ile götürü usulde vergilendirilen mükellefler ve vergiden muaf esnaf arasındaki mal harekatı sevk irsaliyesi yönünden aşağıdaki esaslara göre belgelendirilecektir: Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden (e-İrsaliye uygulamasına dahil olsun veya olmasın), götürü/basit usulde vergilendirilen mükellefler ve vergiden muaf esnaf tarafından satın alınan malın alıcı tarafından taşınmasında sevk irsaliyesi aranmayacak, ancak fatura malın satıldığı anda satıcı tarafından düzenlenecektir. Satıcı tarafından satış anında düzenlenecek faturaya alıcı tarafından taşındığı şerhi konulacak ve taşımalar sırasında yetkililerce istenildiğinde ibraz edilecektir.

Götürü usulde vergilendirilen mükellef veya vergiden muaf esnaftan, gerçek usulde vergilendirilen ve e-İrsaliye uygulamasına da kayıtlı bulunan mükellefler tarafından satın alınan malın alıcı tarafından taşınmasında ise sevk irsaliyesi e-İrsaliye olarak kendi kendine olacak şekilde düzenlenecektir.

 90. Antrepo çıkış fişinin sevk irsaliyesi yerine geçen belge olarak kabul edilmesine devam edilmekte midir? Ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmekte midir?

Diğer mevzuat düzenlemeler uyarınca, sevk irsaliyesi yerine geçen belge olduğu açıkça kabul edilen hallerde, bu belgelerin düzenlenmesi halinde ayrıca sevk irsaliyesinin (veya e-İrsaliyenin) düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak söz konusu belgelerin sevk irsaliyesi yerine geçen belge olduğu hususu ilgili mevzuat düzenlemesinde açıkça belirtilmiş olmalıdır. Ancak Bakanlığımızca yapılacak yeni düzenlemelerde e-İrsaliye düzenleme yükümlülüğü kapsamına özel olarak dahil edilen sevkiyat işlemleri için, sevk irsaliyesi yerine geçen belge yerine e-İrsaliye düzenleme yükümlülüğü söz konusu olabilecektir.

91. Faturanın önce düzenlendiği durumlarda sevk irsaliyesinin fatura tarihinden sonraki kaç gün içinde düzenlenmesi gerekir ?

Fatura’nın önce düzenlendiği hallerde de mal sevkiyatı ne zaman olacak ise (mal sevkiyatı işlemi satıcı ile alıcı arasındaki anlaşmaya göre serbestçe belirlenebilir, sevk zamanı konusunda özel bir yasal veya idari düzenleme bulunmamaktadır) sevk irsaliyesinin (ve e-İrsaliyenin) bu tarihten önce düzenlenmesi gerekmektedir.

 92. Fatura kesilecek mükellefin e-Fatura ve e-İrsaliyede olmadığı ancak malın nihai teslim edileceği (alıcının verdiği talimatla müşterisi durumunda bulunan mükellef veya kişilerin) e-Fatura ve e-İrsaliye de kayıtlı olduğu durumda sevk irsaliyesi ne şekilde düzenlenecektir?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerce mal sevkleri için uygulamaya başladıkların ayın sonundan itibaren tüm müşterilerine e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur.

Bu kapsamda alıcısının malın sevki sırasında bilinmediği durumlarda, matbu sevk irsaliyesinde olduğu gibi, muhtelif müşteriler adına olmak üzere “Muhtelif Müşteriler” tipinde e-İrsaliye düzenlenecek olup, VKN/TCKN alanına 5555555555 yazılmak, Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtelif müşteriler” yazılmak suretiyle e-İrsaliye düzenlenecektir.

Ayrıca malın alıcısının biliniyor olmasıyla birlikte, alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumda da matbu kağıt sevk irsaliyesi yerine elektronik ortamda e-İrsaliye düzenlenecektir. Söz konusu e-İrsaliye doğrudan alıcının bilgilerine göre düzenlenecektir. Bu hallerde düzenlenen e-İrsaliyeler, kullanılan yöntem ya da özel entegratörün sunmuş olduğu sistem dahilinde “3900892152” VKN’li “Gelir İdaresi Başkanlığı e-İrsaliye Sanal Alıcısına gönderilecektir. Söz konusu alıcısının e-İrsaliye sistemine kayıtlı olmadığı durumlarda düzenlenen e-İrsaliyeler alıcısına sistem içinden iletilmeyecek olup, düzenleyicisi tarafından diğer elektronik ortamlar vasıtasıyla ya da kağıt çıktı verilmek suretiyle teslim edilecektir.

 93. Sevk irsaliyesi düzenlenmesi gereken tarafın e-İrsaliyede kayıtlı olmadığı ancak e-Fatura uygulamasına kayıtlı olduğu durumda, irsaliye yerine geçen eFatura’nın kağıt çıktısı düzenlenmeye devam edilebilecek midir?

Evet, malın alıcısının e-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı olduğu ancak eİrsaliye’ye henüz dahil olmadığı durumda; ya matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi veya irsaliye yerine geçen nitelikteki e-Faturanın kağıt çıktısı veya irsaliye yerine geçen ÖKC’den düzenlenen e-Fatura Bilgi Fişi düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır.

94. Başlangıçta e-İrsaliyenin düzenlenmesinin mümkün olmadığı hallerde matbu olarak düzenlenen kağıt ortamdaki sevk irsaliyelerinin e-İrsaliye sistemine daha sonradan matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde girilmesi durumunda e-İrsaliyenin düzenleme tarihi ve fiili sevk zamanı sistemin tarih ve zamanından geçmiş tarihli olarak düzenlenmesi mümkün olabilecek midir?

Münhasıran matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde irsaliyenin düzenleme tarihi ile fiili sevk tarihi ve zamanı matbu irsaliye ile aynı tarih ve zamanları ihtiva etmesi gerekeceğinden, sistem tarih ve zamanından önceki tarihli olarak düzenlenmesi tabii olarak gerekmektedir. Bu tip e-İrsaliyelerde sistem zamanı ile düzenleme ve sevk zamanı kontrolü yapılmayacaktır. İlk düzenlenen matbu sevk irsaliyesinde yer alan bilgiler ile daha sonradan oluşturulacak e-İrsaliyede yer alacak bilgilerin aynı olmasını sağlama sorumluluğu mükelleflere ait bulunmaktadır.

 95. Alıcı tarafından dönülen uygulama yanıtına ile teslim ve tesellüme ilişkin olarak taraflarca ıslak imzalı olarak düzenlenen diğer kağıt belgeler (e-İrsaliyenin kağıt çıktısı, Teslim Tesellüm Makbuzu, e-Faturanın kağıt çıktısı vb. ) deki bilgiler arasında fark olursa, fatura düzenlenmesi sırasında hangisinin dikkate alınması gerekmektedir?

e-İrsaliye uygulamasında “İrsaliye Yanıtı”nın alıcı tarafından sistem üzerinden dönülme zorunluluğu bulunmamaktadır. Buna rağmen sistem üzerinden düzenleyiciye iletilmek üzere iletilen irsaliye yanıtı belgesinde yer verilen bilgilerin esas itibariyle fiilen teslim alınan mal miktar bilgisi ile aynı olması gerekmektedir. Alıcıların fiili teslime ilişkin, ,taraflar arasında tanzim olunan teslim ve tesellüm belgelerine uygun bir şekilde yanıt dönmediğinin anlaşılması halinde, faturaların düzenlenmesine esas olarak, taraflar arasında ıslak imza ve kaşe ile tanzim olunan tevsik ve ispat edici harici diğer belgelerin dikkate alınması gerekmektedir. Söz konusu belgeler ile e-İrsaliye ve yanıtlarının birbiriyle ilişkili şekilde muhafaza ve ibraz edilmesi ve ilgililerce talep edildiğinde sunulabilmesi gerekmektedir.

96. Teslim sırasında hasar ya da başka bir durumdan dolayı alıcı tarafından teslim alınmayıp satıcısına iade edilen ve satıcısı tarafından geri getirilen ürünlerde sevk irsaliyesi ne şekilde düzenlenecektir?

Söz konusu malların geri getirilmesi işlemi satıcı tarafından yerine getirilmekte olduğundan satıcının, söz konusu malları işletmesine geri getirmesi durumunu tevsik etmek ve yol denetimleri sırasında ibraz edilebilmesini sağlamak üzere yeni bir sevk irsaliyesini kendisine olmak üzere düzenlemesi gerekmektedir. Bu yeni irsaliye, teknik imkanlar elvermesi halinde e-İrsaliye olarak, teknik imkanlar elvermemesi halinde ise öncelikle matbu kağıt ortamdaki sevk irsaliyesi olarak düzenlenecektir. Matbu olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin en geç izleyen gün içinde matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi gerekmektedir.

 97. İmha edilmek üzere sevk edilen atık ürünler için de sevk irsaliyesi düzenlenecek midir?

Gerek satılmak üzere gerekse bir bedel mukabili olmaksızın bir işletmeye ait atık ürünlerin (atık motor yağı, atık madeni yağ, atık petrol ürünleri, atık metal, kağıt vb. diğer ürünler) bir başka işletmeye, depoya, atık merkezine vb. lokasyona sevk edilmesi halinde de taşıyan/taşıttıran tarafından sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir. Bu şekilde atık ürünlerin satış amacıyla sevkinde genel esaslardan herhangi bir farkı olmaksızın, taşımayı yapan veya yaptıran tarafından sevk irsaliyesine bağlanacaktır. Bu tip irsaliyelerin genel bir mal sevkiyatı için düzenlenen irsaliyelerden herhangi bir farkı bulunmamaktadır.

Ancak, satış amaçlı olmayan ve bir bedel mukabili olmaksızın atıkların imhası amacıyla bir noktadan diğer bir noktaya sevk edilen atık ürünler için taşıyan/taşıttıran tarafından düzenlenecek sevk irsaliyesinde atık ürünün imhası amacıyla sevk edildiğini belirten açıklamalara (e-İrsaliye olması durumunda not açıklama alanına) yer verilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte belirtilen atıkların ilgili mevzuatlarında belirtilen (Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan atık ürünlerin sevki, taşınması, depolanması ve imhasına ilişkin yayımlanan yönetmelik veya diğer idari düzenlemelerinde) şekilde ilgili taşıma izni, yetkisi bulunan firmalar tarafından taşınması sırasında ilgili mevzuat düzenlemesi uyarınca düzenlenen diğer belgeler (Atık Taşıma Formu vb.) de sevk irsaliyesi yerine geçen belge olarak kabul edilebilecektir. Bu belgelerin sevk sırasında ibraz edilmesi halinde ayrıca sevk irsaliyesi aranmayacaktır.

98. Hükmen Teslim durumunda sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir mi?

Hükmen teslim bilindiği gibi mülkiyeti altında bulunan bir malın özel bir sebebe binaen zilyetliğinin iktisap edilmesi durumudur. Örneğin, Bay (A), mülkiyeti altında bulunan bir malı (B)’ye satmış ancak malı devretmeden ondan kiralamıştır. (B)’nin malını (A)’ya kiralaması durumunda, malın ayrıca teslimine gerek kalmayacak ve (A) malı hükmen teslim almış olacaktır. İşte bu durumda mal hareketi olmayan bir başka ifade ile taşıma veya taşıtmanın söz konusu olmadığı bir satış için irsaliye düzenlenmesine de gerek bulunmamaktadır. Ancak, dileyen işletmeler bu suretle yapılan mal satış miktarlarını dikkate alarak stok takip işlemlerini ERP sistemleri üzerinden takip edebilmek için, sevk irsaliyesi ( e-İrsaliye düzenlenmesi gereken hallerde e-İrsaliye) de düzenleyebilirler.

99. Kısa Elden Teslim durumunda sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir mi?

Kısa elden teslim, eşyayı fer’i zilyet veya zilyet yardımcısı sıfatı ile fiilî hakimiyeti altında bulunduran şahsın karşılıklı irade beyanı ile bir başka nev’i zilyetliği iktisap etmesi veya zilyetlik nev’inin değişmesi halidir. Örneğin; Kiracısı olduğu bir malın mülkiyetinin iktisap edilmesi için karşılıklı irade beyanı yeterli olmaktadır. Dolayısıyla malı önce geri alıp sonra teslim etmek gerekmemektedir. Bu tür olaylar daha çok finansal kiralama sözleşmelerinde (kira süresinin sonunda) ortaya çıkmakta ve bir mal hareketinden söz edilemeyen bu tür zilyetlik iktisabında da irsaliye düzenlenmesi gerekmemektedir. Ancak, dileyen işletmeler bu suretle yapılan mal satış miktarlarını dikkate alarak stok takip işlemlerini ERP sistemleri üzerinden takip edebilmek için, sevk irsaliyesi ( e-İrsaliye düzenlenmesi gereken hallerde e-İrsaliye) de düzenleyebilirler.

 100. İthal edilen malların gümrükten parça parça taşınması ve işletmeye sevk edilmesi halinde her bir sevkiyat için ayrı ayrı mı irsaliye düzenlenmesi gerekir?

Evet, her bir taşıma işi için ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir. Zira, özellikle yol denetimleri sırasında araçta bulunan mallarla araçta bulundurulması gereken sevk irsaliyelerin uyumlu olması gerektiğinden, her bir taşımada taşınan mal miktarı ve taşıma zamanı ile uyumlu olmak üzere ayrı ayrı sevk irsaliyesinin düzenlenmesi gerekmektedir.

101. Taşıma irsaliyesi ile sevk irsaliyesinin tarihinin aynı olmak olmak zorunda mıdır?

Sevk irsaliyesinin düzenlenip, taşımayı ücret karşılığında gerçekleştiren taşıyıcıya da bir örneği verilip taşıma irsaliyesi ile birlikte taşıma sırasında bulundurulacağından, sevk irsaliyesinin özellikle fiili sevk tarihi taşımacıya malların teslim edilip, taşımanın başlatıldığı (taşıma irsaliyesinin düzenlendiği tarih) tarih ile aynı olmalıdır.

102. Nakliyeci firma taşıma irsaliyesinin fiili sevk tarihi ile taşımayı talep eden firmanın düzenlediği sevk irsaliyesinin fiili sevk tarihi süresinden itibaren ne kadar sürede malların alıcıya teslim edilmesi zorunludur?

Malların hangi sürede alıcıya teslim edilmesi gerektiğine ilişkin herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Taşıma faaliyetinin gerçekleştirildiği araç, güzergah, hava koşulları, lojistik firmasının kapasitesi vb. diğer etmenler malların alıcıya teslim sürelerini değiştirebilmektedir. Ancak genel ilke olarak, satıcısı tarafından alıcısına gönderilmek üzere sevk irsaliyesinin düzenlendiği durumda fiili sevke başlanmasından itibaren 7 günlük süresi içinde faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.

103. e-İrsaliye üzerinde nakliye firması, aracın plaka no, şoför bilgilerinin yazılma zorunluluğu var mıdır?

Taşıma işinin, lojistik firmaları tarafından yapılması halinde düzenlenecek e-İrsaliyede lojistik firmasının VKN, Unvan bilgisi yazılmalıdır. Araç ve şoföre ilişkin bilginin bu durumda yazılması zorunlu değildir. Ancak, taşıma işinin bizzat satıcı/alıcının kendi araç ve şoförleri ile yapılması halinde düzenlenecek e-İrsaliyede araç plaka no ve şoförün bilgilerine yer verilmesi zorunludur.

 104. Düzenlenen e-İrsaliyede araç plaka no ve şoför bilgisinde, gerek sevkiyat başlangıcında gerekse sevkiyat sırasında değişikliker söz konusu olduğunda izlenmesi gereken yol nedir?

Fiili sevk zamanında önce söz konusu bilgilerde değişiklik olduğunda, alıcının ret yanıtı dönmesi talep edilerek ilk düzenlenen e-İrsaliyenin iptal edilmesi sağlanabilir. Ancak alıcının ret yanıtı dönmediği ve/veya sevkiyat süreci başladıktan sonra söz konusu bilgilerde değişiklik olduğunda, mevcut e-İrsaliye ile ilişkilendirilmek üzere; GİB tarafından belirlenecek yöntem ve usulle e-İrsaliye Araç/Şoför bilgisinin sistem üzerinde güncellemesi/ yeni bilginin de ilave olarak sisteme aktarılması gerekmektedir. Genel prensip, yol denetimlerinde mevcut e- İrsaliye’de ve sisteme ilave olarak girilen araç/şoför bilgileri birlikte değerlendirildiğinde doğru araç ve şoför bilgisine erişilmesidir. GİB, e-İrsaliye araç/şoför bilgilerinin güncellemesinde izlenecek usul ve esasları www.efatura.gov.tr internet adresinde yapacağı duyurularda ve ilgili kılavuzda açıklayacaktır.

 105.Taşıma sırasında sadece e-İrsaliyenin karekod veya barkodunun bulundurulması yeterli midir?

Hayır, sadece barkod veya karekod bilgisinin bulunması yeterli olmayıp, taşıma sırasında araçta düzenlenen e-İrsaliyenin bir örnek kağıt çıktısı veya elektronik olarak belge görüntüsünün bulundurulması ve yol denetimi personeline ibraz edilmesi ve bu bilgilere göre ibraz olunan sevk irsaliyesi belgesinin GİB sistemleri üzerinden doğrulanabilmesi gerekmektedir.

 106. Aynı araçta birden fazla müşteriye ait mallar sevk ediliyorsa her bir müşteri için ayrı ayrı mı sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir?

Evet, aynı araçla da olsa birbirinde farklı kişi veya kurumlara ve farklı adreslere sevkiyat işlemi gerçekleştirildiğinden her bir alıcı ayrı ayrı değerlendirilerek onlara ait sevk edilen mallar için ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

107. Düzenlenen bir e-İrsaliyenin GİB’e iletilmesi ne kadar süre alır ? GİB’e iletilmeden sevkiyata başlanılamayacağından uzun süreli arıza, bakım veya kesinti olacağı durumda nasıl bir yol izlenecektir?

GİB sistemlerinde arıza, bakım veya kesinti olmadığı hallerde düzenlenen bir e-İrsaliye saniyeler mertebesinde GİB sistemlerine ulaşmaktadır. Keza, GİB sistemlerinde bir arıza, bakım veya kesinti olması veya planlı bakım gerçekleştirilecek olması halinde durum www.efatura.gov.tr internet adresinde duyurulmakta olup, bu süreler içinde matbu kağıt irsaliye düzenlenerek sevkiyat işlemlerinin başlatılması mümkün bulunmaktadır. bu şekilde matbu kağıt irsaliye olarak gerçekleştirilen sevkiyatlara ait sevk irsaliyeleri, arıza, bakım veya kesinti hallerini izleyen en geç izleyen gün içinde matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde e-İrsaliye sistemine girilmesi gerekmektedir.

108. İhraç mallarının taşınması sırasında da sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunlu mudur?

e-İrsaliye Uygulamasına kayıtlı mükelleflerce gerçekleştirilen mal ihracatı işlemlerinde de sevkiyatın başlamasından önce e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur. İhracat işleminde, alıcının uygulamaya kayıtlı bir kullanıcı olmaması nedeniyle, 5. soruda açıklanan şekilde e-İrsaliye (ya da e-İrsaliye yerine de geçen e-Fatura veya e-Arşiv Fatura) düzenlenecek ve Başkanlık Sanal alıcı hesabına gönderilecektir. Malın yanında söz konusu e-İrsaliyenin kağıt çıktısı bulundurulacaktır. Ancak Ticaret Bakanlığı ile GİB bilgi işlem sistemleri arasında gerekli entegrasyon çalışmalarının tamamlanmasını müteakip, e-İrsaliyenin kağıt çıktısı yerine elektronik ortamda görüntülenebilir dosyası da ibraz edilebilir şekilde sevkiyat işlemleri gerçekleştirilebilecektir.

109. Taşıma irsaliyesinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi mümkün müdür?

e-İrsaliye uygulaması hali hazırda münhasıran “sevk irsaliyesi” belgesi için başlatılmış olup, ücret mukabili eşya taşımacılığı yapan işletmeler tarafından düzenlenmesi gereken “Taşıma İrsaliyesi” için başlamamış olduğundan taşıma irsaliyelerinin elektronik belge olarak düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak GİB tarafından gerekli teknik, mevzuat çalışmalarının tamamlanması müteakip taşıma irsaliyelerinin de elektronik belge olarak düzenlenebilmesi mümkün olabilecektir.

110. Satıcı tarafından mal teslimi nasıl belgelenecek, alıcının ürünleri teslim aldığına dair ayrı bir belge imzalatılması gerekir mi? Mal devir tesliminde anlaşmazlıklar yaşanması durumunda hukuken gerçek işlem nasıl kanıtlanacak?

Sevk irsaliyesi belgesi, esas itibariyle işletmeler arası mal sevkiyatını belgelendirmek için tanzim olunan bir belge olup, başlı başına bir teslim veya tesellüm belgesi mahiyeti bulunmamaktadır. Ancak saha gereklilikleri nedeniyle sevk irsaliyelerinde zorunlu bilgilere ilave olarak “Teslim Eden” ve “Teslim Alan” alanlarına bastırılan belgelerde yer verilmekte ve fiili teslimlerde bu alanlar teslim eden ve teslim alanlar tarafından, doldurulup imzalanarak, şerhler düşülerek fiili teslimata ilişkin taraflarca imzalı bir belge (teslim/tesellüm belgesi) olarak da kullanılabilmektedir.

 111. E-irsaliye uygulamasında sistem üzerinden mal kabulu öngürülmüş, ancak bu uygulama zorunlu olacak mı? Zorunlu olması durumunda, zorunluluk aynı şirketin depoları arasındaki mal sevkiyatında da söz konusu olacak mı?

e-İrsaliye uygulamasında alıcılar fiili mal teslimat bilgilerine uygun olarak e-İrsaliye yanıtlarını sistem üzerinden gönderebilirler, ancak bir zorunluluk bulunmamaktadır. 7 gün içinde yanıt dönülmeyen e-İrsaliyeler için malların tamamen kabul edilmiş olduğu sistem tarafından varsayılır. Ancak bu durumda dahi tarafların fiili mal teslimatına ilişkin harici diğer belgeleri ( e-İrsaliyenin kağıt çıktısı üzerine tarafların ıslak imzası ve açıklamaları eklenerek kullanılması mümkün bulunduğu gibi, sevk irsaliyesi belgesinden ayrı olarak işletmenin ihtiyaçları da dikkate alınarak tasarlanan teslim/tesellüm makbuzları, tutanakları, formlarının da kullanılması mümkün bulunmaktadır) kullanmalarına engel bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki faturalaşmaların “”fiili mal teslimatı”” ile uyumlu olması gerekmektedir. Aynı işletmenin kendi depoları arasındaki mal sevkiyatlarında düzenlenen e-İrsaliyeler için, muhatap (ve alıcı) olarak işletmenin kendisi olacağından e-İrsaliye yanıtının dönülmesine gerek bulunmayıp, ayrıca e-İrsaliye yanıtının dönülmesine ilişkin bir zorunluluk ta bulunmamaktadır.

 112. E-irsaliye üzerinde kabul, kısmi kabul, ret işlemleri için kesin bir süre sınırlaması olacak mı, olacaksa süre ne kadar olacaktır?

Malların teslim işlemi fiilen bittikten çok daha sonra kısmi kabul yapılması, bu konuda karşılıklı anlaşmazlıkların çıkmasının önüne nasıl geçilecektir?” “e-İrsaliyeye ret yanıtı fiili sevk zamanından önce sadece yapılması mümkün olup, daha sonradan ret yanıtının dönülmesi mümkün bulunmamaktadır. GİB sistemleri süresinde yapılmamış ret yanıtlarına hata dönecektir.

Kabul ve kısmi kabul yanıtları da sevk irsaliyesinin düzenlenme tarihinden en fazla 7 günlük süre içinde ve bir defa dönülmesi mümkün bulunmaktadır. Belirtilen süreden sonra kabul veya kısmi kabul yanıtının dönülmesi mümkün bulunmamaktadır.

Fiili mal teslimatı, teslim eden ve teslim alanlar tarafından düzenlenecek harici belgelere göre e-İrsaliyenin kağıt çıktısının üzerine tarafların ıslak imzası ve açıklamaları eklenerek kullanılması mümkün bulunduğu gibi, sevk irsaliyesi belgesinden ayrı olarak işletmenin ihtiyaçları da dikkate alınarak tasarlanan teslim/tesellüm makbuzları, tutanakları, formlarının da kullanılması mümkün bulunmaktadır. Ayrıca tevsik ve ispat olunması gerekmektedir.

113. Mal iadesi durumunda, iade edilen ürünler için düzenlenen e-İrsaliyenin, malı iade alan satıcı tarafından kabulu gerekecek mi?

e-İrsaliyenin kabulü, kısmi kabulü veya reddi tarafların fiili mal hareketleri hususundaki mutabık kalmalarına bağlı bulunmaktadır. Hangi malların hangi koşullarda satıcısına iade olunacağı taraflar arasındaki ticari iş koşulları belirlemektedir. Sevk irsaliyesi (ve e-İrsaliye) nin de bu ticari iş koşullarına göre gerçekleştirilen fiili durumlara uygun olarak düzenlenmesi genel ilke olup, bir mal hareketi, sevkiyatı, iadesi olmadığı sürece tanzim olunan sevk irsaliyesinin tek başına bir hukuki değeri bulunmamaktadır, taraflar arasındaki itirazlar Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

114. e-İrsaliyede, irsaliyeli fatura uygulaması söz konusu olabilecek mi?

Gerek e-Faturanın gerekse e-Arşiv Fatura’nın 509 sıra no.lu VUK Genel Tebliğine göre düzenlenen irsaliye yerine geçen kağıt çıktısı “fatura” ve “sevk irsaliyesi” belgelerini birlikte ihtiva eden “irsaliyeli fatura” mahiyetinde belgeler olarak kabul edilmekte ve e-İrsaliye uygulamasında dahi söz konusu belgeler irsaliye yerine geçen belge olarak kullanılabilmektedir. Müşteriye e-Faturanın veya e-Arşiv Faturanın irsaliye yerine geçen kağıt çıktısının verilmesi halinde ayrıca e-İrsaliye düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

115. E-irsaliye kullanıcısına kağıt irsaliye düzenlenmesi cezai uygulamaya tabi olacak mı?

509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile belirlenen zorunlu hallerde kağıt irsaliye düzenlenmesi halinde bir cezai yükümlülük olmayacaktır. Ancak ilgili tebliğde belirtilen zorunlu haller dışında, e-İrsaliye olarak düzenlenmesi gerektiği halde kağıt belge olarak sevk irsaliyesinin düzenlenmesi halinde Vergi Usul Kanunu’nun 353 üncü maddesinin 2 numaralı bendinde öngörülen özel usulsüzlük cezası tatbik edilebilecektir.

116. Bedelsiz verilen ürünler için e-irsaliye sistemi üzerinden e-irsaliye düzenlemek gerekecek mi, e-irsaliyeye cevap gerekecek mi?

Evet, bedelsiz de olsa bir işletmeden diğer bir işletmeye mal sevkiyatını doğuran durumlarda sevk irsaliyesi (taraflar e-İrsaliyede ise e-İrsaliye) düzenlenmesi gerekmektedir. Bu suretle bedelsiz olarak verilen mallar için düzenlenecek sevk irsaliyelerinde söz konusu malların işletmeye bedelsiz olarak verileceğini belirten açıklamalara yer verilmesi gerekmektedir. e-İrsaliye uygulamasında alıcı tarafından eİrsaliye Yanıtı’nı dönmesi ihtiyari olup, zorunlu değildir.

 117. E-irsaliye düzenleme tarihi ile fiili sevk tarih ve saati farklı olabilir mi ?

Evet, e-İrsaliyenin düzenleme tarihi ile malların fiili sevk zamanı(tarihi) farklı olabilir. Mallar sevk irsaliyesinin düzenleme tarihinden sonraki bir tarihte sevk edileceği zaman, irsaliyenin fiili sevk tarihi/zamanı bilgisi olarak malların fiili sevkiyatının başlatılacağı tarih ve zamanı yazılacaktır.

118. Ürün sevkiyatında kullanılan aracın yolda arızalanması halinde e-İrsaliyeye bilgisi girilen araç, sürücü bilgisi vs. nin, değişmesi gerekiyor mu, değişiklik nasıl yapılacaktır?

Sevkiyat süreci başladıktan sonra söz konusu bilgilerde değişiklik olduğunda, mevcut e-İrsaliye ile ilişkilendirilmek üzere; GİB tarafından belirlenecek yöntem ve usulle e-İrsaliye Araç/Şoför bilgisinin sistem üzerinde güncellemesi/yeni bilginin de ilave olarak sisteme aktarılması gerekmektedir. Genel prensip, yol denetimlerinde mevcut eİrsaliye’de ve sisteme ilave olarak girilen araç/şoför bilgileri birlikte değerlendirildiğinde doğru araç ve şoför bilgisine erişilmesidir. GİB, e-İrsaliye araç/şoför bilgilerinin güncellemesinde izlenecek usul ve esasları www.efatura.gov.tr internet adresinde yapacağı duyurularda ve ilgili kılavuzda açıklayacaktır.

119. E-irsaliyenin düzenlenmesi, kabulu, reddi vb gibi bilgiler anlık olarak (real-time) mı Gelir İdaresi Başkanlığına (GİB) aktarılacak, yoksa Entegratörün sisteminde tutulup belli aralıklarla mı GİB’e aktarılacak, böyle olacaksa bu zaman aralığı ne kadar olacaktır?

Belirtilen işlemlerin tümü anlık (real time, online) olarak gerçekleştirilmektedir. Düzenlenen e-İrsaliyeler, e-İrsaliye sistemi üzerinden alıcılarına anlık elektronik ortamda iletilmekte ve yanıtlar da e-İrsaliye sistemi üzerinden satıcıya anlık olarak iletilmektedir. GİB sistemi üzerinden gerçekleştirilmemesi halinde e-İrsaliyenin geçerliği bulunmamaktadır.

 120. E-İrsaliye tanzimi anında ve kabulu ve reddi anında bilgiler aynı zamanda, anlık olarak alıcı ve satıcı tarafına görülebilecek mi?

Evet, düzenlenen e-İrsaliyeler anlık süreler içinde GİB’e ve alıcısının posta kutusuna iletilecektir. Alıcı ve satıcılar düzenlenen e-İrsaliyeleri ve bunların yanıtlarını, e-İrsaliye uygulaması ve kendi posta kutuları aracılığıyla görebileceklerdir.

121. E-irsaliye düzenlendikten sonra ne kadar sürede faturanın tanzim edilmesi gerekiyor?

Fiili sevk tarihinden sonra 7 gün içinde faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.

 122. Satıcının teslim ettiği ürünlerin alıcı tarafından bir kısmının kabulu bir kısmının reddi mümkün mü?

Evet, e-İrsaliye uygulamasında alıcı fiili mal teslimatı bilgilerine uygun olarak KISMİ KABUL yanıtını sistem üzerinden satıcıya iletebilir.

 123. Toplu olarak mal sevkiyatı esnasında, sevk edilen tüm ürünlerin tek bir teslim adresinin olmaması ve birden fazla alıcıya aynı araç ile taşınan ve de tutarı ve adedi belli olmayan ürün sevkiyatları için e-irsaliye uygulaması nasıl olacaktır?

Aynı araçla birbirinden farklı kişi veya kurumlara ve farklı adreslere sevkiyat işlemi gerçekleştirildiğinde, her bir alıcı ayrı ayrı değerlendirilerek onlara ait sevk edilen mallar için ayrı ayrı sevk irsaliyesi (taraflar e-İrsaliye de olması halinde e-İrsaliye olarak) düzenlenmesi gerekmektedir.

124. Satılan ürünlerinin alıcı distribütör (A) tarafından iadesi söz konusu olduğunda, iade edilecek bu ürünlerin satıcının(B) fabrikasına değil de satıcının yönlendirdiği başka bir müşteriye (C) gönderilmesi halinde, iadeyi yapan distribütör tarafından e-irsaliye kime, nasıl düzenlenecek? Satıcı şirket ve gönderen şirket bilgileri nasıl e-irsaliye uygulamasında yer alacaktır?

Genel prensip itibariyle sevk irsaliyesi kendisine “”fatura düzenlenecek alıcıları”” adına düzenlenmesi gerekmektedir. Alıcıları tarafından verilen talimat ile mal sevkiyatının kendilerine teslim edilmeden doğrudan müşterisi durumunda bulunan 3’üncü taraflara teslimatın yapılması istendiğinde, alıcı adına düzenlenecek e-İrsaliyede bu konuda ilave açıklamalara ve teslimatın yapılacağı 3 üncü tarafın bilgilerine yer verilecektir. İrsaliye 3 üncü taraf adına düzenlenmeyecek olup, sevkiyatı gerçekleştirenin alıcısı durumundaki kişi/tarafa düzenlenecektir.

Aşağıda yer verilen örnekle izlenmesi gereken usul ve esaslara yer verilmiştir.

Örnek: Alıcı Distribütör (A) (e-İrsaliyede) ( C’ye malı sevk eden ve irsaliye düzenlemesi gerekendir) Satıcı (B) (e-İrsaliyede) (Distribütörün geri alıcısı, Distribütör kendisine fatura kesilecek kişi) (Müşteri C’ye fatura kesecek olan kişidir) Müşteri (C) (e-İrsaliyede veya değil) (Satıcı B’nin alıcısıdır, Satıcı B, buna fatura kesecektir) (Distribütör A, Satıcı B adına C’ye sevkiyat yapmaktadır)……

e-İrsaliye sekiyatı başlatan Distribütör (A) tarafından, Satıcı (B)’e düzenlenecektir. Bu eİrsaliye’de (C) müşterisi teslimatın yapılacağı ikincil mükellef/kişi olarak yer alacaktır. e-İrsaliye üzerinde ” …(B) adına ….(C)’ye tesilme edilmek üzere” ibaresi yazılacaktır.

Distribütör (A) tarafından düzenlenen bu e-İrsaliye, hem Distribütör (A) tarafından, Satıcı B ‘ye kesilecek faturada, hem de Satıcı (B) tarafından müşteri C’ye kesilecek faturada irsaliye bilgisi olarak yer verilecektir.

125. Vending makinalarına yapılan satışlarda e-İrsaliye kullanılacak mıdır, şirketin kendi adına işlettiği vending makinaları için e-irsaliye için mal kabul ve ret seçeneği olacak mıdır?

İşletmenin kendi işlettiği vending makinalarına yapılan dolum işlemleri için, işletme adresinden vending makinalarının bulunduğu alana/adrese sevkiyatı belgelendirmek üzere işletme kendi adına sevk irsaliyesi düzenleyecektir. e-İrsaliye işletmenin kendisine düzenleneceğinden irsaliye yanıtının dönülmesini gerektiren bir husus bulunmayıp, irsaliye yanıtının oluşturulması zorunlu da değildir.

126. Vending makinasından iade ürün alınırken e-irsaliye düzenlenecek midir?

İşletmenin kendi işlettiği vending makinalarından, iade alınıp işletmeye geri götürülen iade alım işlemleri için, vendingin bulunduğu adresten işletmenin adrese sevkiyatı belgelendirmek üzere işletme kendi adına sevk irsaliyesi düzenleyecektir. e-İrsaliye işletmenin kendisine düzenleneceğinden irsaliye yanıtının dönülmesini gerektiren bir husus bulunmayıp, irsaliye yanıtının oluşturulması zorunlu da değildir. Teknik açıdan e-İrsaliyenin düzenlenmesi mümkün bulunmadığında, matbu sevk irsaliye ile işlemin başlatılması da mümkündür. Bu durumda matbu sevk irsaliyesinin en geç izleyen gün içinde matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde e-İrsaliye uygulamasına girilmesi gerekmektedir

127. Hurda ve ıskarta satışı için e-irsaliye düzenlenecek midir?

Evet, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerce mal sevkleri için uygulamaya başladıkların ayın sonundan itibaren tüm müşterilerine e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur. Alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmadığı durumda e-irsaliye düzeni ile ilgili 5. sorunun cevabını inceleyebilirsiniz. İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenecek ve bu irsaliye üzerinde “e-İrsaliye Ayrıca Düzenlenecektir” ibaresine yer verilecektir.

Bu şekilde düzenlenen matbu sevk irsaliyelerinin e-İrsaliyeye en geç izleyen gün içinde dönüştürülmesi zorunludur. Matbu sevk irsaliyesine istinaden daha sonradan düzenlenecek e-İrsaliyeler GİB tarafından özelleştirilen “matbudan dönüştürülen e-İrsaliye” tipinde düzenlenmesi ve bu e-İrsaliye belgesinin ilgili alanında matbu kağıt olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin bilgisine (tarih, belge no) yer verilmesi gerekmektedir.

128. Askeri tesislerden ve garnizonlardan geri alınan ürünler için e-irsaliye düzenlenecek midir?

Geri alınan ürünlerin taşımasını yapan veya yaptıran işletmenin kendisi ise, iade alınan ürünlerin alındığı adresten işletme adresine sevkini belgelendirmek üzere işletme kendi adına e-İrsaliye düzenleyecektir. Teknik açıdan e-İrsaliyenin iade alımı sırasında düzenlenmesi mümkün bulunmadığında, matbu sevk irsaliye ile işlemin başlatılması da mümkündür. Bu durumda matbu sevk irsaliyesinin en geç izleyen gün içinde matbudan dönüştürülen e-İrsaliye tipinde e-İrsaliye uygulamasına girilmesi gerekmektedir.

129. İade için düzenlenen e-İrsaliye bilgisi ne kadar sürede satıcıya ulaşacaktır?

Düzenlenen e-İrsaliyeler, e-İrsaliye sistemi üzerinden muhataplarına anlık olarak elektronik ortamda iletilmekte ve yanıtlar da e-İrsaliye sistemi üzerinden muhatabına anlık olarak iletilmektedir.

130. Belli bir süre alıcı tarafından e-İrsaliye uygulamasında mal kabulü yapılmazsa ürünlerin tam olarak teslim edildiği varsayılacak mı, bu süre ne kadar olacaktır?

e-İrsaliye yanıtları irsaliye tarihinden itibaren 7 günlük süre içinde dönülebilmektedir. Malların alıcıya teslimatı için e-İrsaliye yanıtının beklenmesi zorunluluğu kesinlikte bulunmamakta olup, e-İrsaliye yanıtının gönderilmesi hususunda da herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır. Alıcı isteğe bağlı olarak sistem üzerinden e-İrsaliye yanıtını gönderebilir.

Belirtilen sürede yanıt dönülmemiş e-İrsaliyeye konu malların alıcısı tarafından tam olarak teslim alındığı GİB sistemleri tarafından kabul edilmemektedir. Ancak buna rağmen alıcıya yapılan fiili mal teslimatına ilişkin tevsik edici diğer belgelerle ( Teslim alan ve teslim eden taraflarca ıslak imzalı ve kaşeli; e-İrsaliyenin kağıt çıktısı, teslim ve tesellüme ilişkin tutanak, makbuz, form teslim/tesellüm belgesi, vb. harici diğer belgeler düzenlenebilir.) aksi durumlar tevsik olunabilir.

131. Yol denetimi için e-İrsaliye kağıt kopyasının bulundurulması zorunlu olacak mıdır?

Yol denetimleri için, araçta e-İrsaliyenin bir örnek kağıt çıktısı veya elektronik görüntüsünün araçta bulundurulması ve talep edildiğinde ibraz edilmesi zorunludur.

 132. Satıcının çok sayıda sevkiyat için düzenlediği e-irsaliyeler entegratöre ve GİB sistemine anlık olarak yansımak zorunda mıdır, yoksa gün sonu bir defada kesilen irsaliyeler topluca aktarılsa yeterli midir?

Oluşturulup e-İrsaliye üzerinden alıcısına e-İrsaliyenin iletimi, yanıtların satıcıya iletimi süreçlerini tümü anlık (real time, online) olarak gerçekleştirilmektedir. Düzenlenen e-İrsaliyeler, e-İrsaliye sistemi üzerinden alıcılarına anlık elektronik ortamda iletilmekte ve yanıtlar da e-İrsaliye sistemi üzerinden satıcıya anlık olarak iletilmektedir. Özel entegratörlerde bekletilmesi ve daha sonradan GİB’e gönderilmesi durumu söz konusu değildir.

133. İrsaliyenin fiili sevk tarihine mevcut sistemde araç hareketi yazılıyor. e-İrsaliyede fiili sevk tarihi alanına hangi tarih yazılması gerekecek? Fiili sevk tarihi ile e-irsaliye basım tarihi aynı tarih mi olmalı? Özellikle gece yarısına doğru yapılan ürün yüklemelerinde fiili sevk tarihi ve e-İrsaliye tarihi arasında gün farkı olabilir, bunun bir cezai yükümlülüğü olacak mıdır?

Fiili sevk tarihi alanına, malların fiili sevkiyatın başlatılacağı tarih yazılacaktır. Fiili sevk tarihi, e-İrsaliyenin düzenleme tarihinden önceki bir tarih olamaz, ancak sonraki bir tarih olabilir. Fiile duruma uygun olması koşuluyla, düzenleme tarihi ile fiili sevk tarihinin farklı olması herhangi bir cezai yükümlülüğü gerektirmeyecektir. Düzenlendiği tarih ile aynı gün fiili sevkiyatı da gerçekleştirilen durumlarda, düzenleme tarihi ile fiili sevk tarihi irsaliye üzerinden aynı olabilir.

 134. Malın müşteriye teslim edilmediği durumlarda veya reddedildiğinde, ertesi gün aynı ürünün başka tekrar o müşteriye veya başka bir müşteriye teslimi durumunda e-irsaliye uygulaması nasıl olacaktır?

e-İrsaliye ye konu malların alıcısına teslim edilemediği ve satıcısı tarafından işletmesine geri getirilmesini gerektiren bir durumun oluşması halinde aşağıda belirtilen şekilde yeni sevk irsaliyesinin düzenlenmesi gerekmektedir.

İlk düzenlenmiş e-İrsaliye ile malların tekrar satıcının işletmesine geri getirilmesinde kullanılması mümkün değildir:

Satıcının teknik altyapısının elvermesi halinde satıcı kendisine (alıcı adresinden satıcı adresine olmak üzere) yeni bir e-İrsaliye düzenleyecek ve bu e-İrsaliye üzerinde ilk e-İrsaliye bilgisine ve malların işletmesine alıcıya teslimat yapılamadığı gerekçesi ile geri götürülmek üzere düzenlendiğini belirten, açıklamaya e-İrsaliyenin not açıklama alanında yer verilecektir.

Satıcının teknik altyapısının e-İrsaliye düzenlenmesine elvermemesi halinde ise bu durumda satıcı kendisine yeni matbu sevk irsaliyesi düzenleyecek ve bu irsaliye üzerinde alıcıya düzenlenmiş ilk e-İrsaliye belgesinin bilgisine (tarih, belge no) ve malların işletmesine alıcıya teslimat yapılmadığı gerekçesi ile geri götürülmek üzere düzenlendiğini belirten açıklamaya yer verilecektir.

E-İrsaliye tarihinin, e-İrsaliye uygulaması(sisteminin) tarihinden önce olamayacağı ilkesi nedeniyle, geri getirilen malların alıcısına daha sonra tekrar sevk edilmesi halinde yeni bir e-İrsaliyenin düzenlenmesi gerekmektedir.

135. E-irsaliyenin yanlışlıkla müşteri tarafından reddedilmesi sonucunda nasıl ilerlenecek, aynı irsaliye yeni numara ile tekrar gönderilebilecek mi?

e-İrsaliyenin alıcısı tarafında sehven reddedildiği durumlarda ivedilikle yeni e-İrsaliye düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenecek yeni e-İrsaliyede yeni belge numarası kullanılmak zorundadır.

 136. Hal Kayıt Sistemine (HKS) bildirim zorunluluğu bulunan malların sevki sırasında düzenlenecek e-İrsaliyelerde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce HKS’ye bildirim zorunluluğu bulunan malların sevki sırasında düzenlenecek e-İrsaliyelerde, satır bazında sevke konu mallara ilişkin olarak HKS’de üretilen “Künye Numarası’na da yer verilmesi zorunlu olup, uygulama kapsamında künye numarasının e-İrsaliye içeriğinde alanında yer almalıdır.

 137. Konsinye olarak gönderilen mallar için e-İrsaliye e-irsaliye ne şekilde düzenlenmeli ve fatura düzenleme süresi nasıl olmalıdır?

Vergi Usul Kanunu’nun 230/5’inci maddesi uyarınca mal hareketinin sevk irsaliyesine bağlanması zorunludur. Bu nedenle malın konsinyiye (Konsinye teslimde mal gönderilen) gönderilmesi sırasında, konsinyör (Konsinye teslimde mal gönderen) tarafından (taşımayı konsinyi yapıyorsa konsinyitarafından) sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve malların konsinye suretiyle gönderildiğinin sevk irsaliyesi üzerinde belirtilmesi gerekir.

Bu nedenle e-İrsaliye uygulamasına dahil olan mükellefler tarafından konsinye olarak gönderimi gerçekleştirilen mallar için, e-İrsaliyesi düzenlenmesi ve söz konusu irsaliye üzerine gönderimin konsinye teslim amacıyla gönderildiğinin şerh edilmesi gerekmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesinde “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır” şeklinde tanımlanmıştır.

Konsinye suretiyle yapılan satışlarda malın konsinyiye gönderilmesi satış sözleşmesine dayanmamakta ve mülkiyet devri gerçekleşmemektedir. Bu nedenle malın gönderilmesine bağlı olarak fatura kesilmesi söz konusu değildir. Ancak konsinyi tarafından malın alıcıya teslimi anında satış işlemi gerçekleşmiş olacağından konsinyi alıcı adına satış bedeli üzerinden, konsinyör ise daha önce kararlaştırılan bedel üzerinden konsinyi adına fatura düzenleyecektir.

Vergi Usul Kanunu’nun 231/5’inci maddesinde “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.” denilmektedir. Buna göre, konsinye olarak satılmak üzere teslim edilen emtia için faturanın, irsaliye tarihinden itibaren değil, konsinyenin malı alıcıya sattığı tarihten itibaren ve fiilen satılan mal miktarları dikkate alınarak 7 gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir.

 138. Aynı sevkiyatın kısmen karayolu kısmen de demiryolu ile yapıldığı durumlarda e-İrsaliye düzeni nasıl olmalıdır?

Aynı alıcıya gönderilen mallar için düzenlenecek e-İrsaliyede, karayolu ve demir yolu ile kat edilecek güzergahların e-İrsaliyede “Shipment” etiketinin altında “Delivery” alanı çoklanarak her bir güzergahın ayrı ayrı belirtilmesi suretiyle, tek bir e-İrsaliye ile malın gönderiminin yapılması ve her bir sevkiyat sırasında bu e-İrsaliyenin ibraz edilmesi mümkündür. Örneğin A-B arası demir yolu, B-C arası karayolu, C-D arası deniz yolu ile sevkiyatın yapılacağı durumda, e-İrsaliyede bu hususlar belirtilerek tek bir e-İrsaliye düzenlenebilir.

 139.İhracat işlemlerinde e-irsaliye nasıl düzenlenmelidir?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerce gerçekleştirilen mal ihracı sırasında da e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur. Bu kapsamda düzenlenecek e-İrsaliyeler, ihracat işlemlerinde düzenlenen e-Faturalardan farklı olarak Ticaret Bakanlığı adına değil, doğrudan yurtdışındaki müşteri adına düzenlenecektir. Bununla birlikte söz konusu müşterinin aynı zamanda Türkiye’de mukim bir mükellef olması durumunda ilgili mükellefin VKN ya da TCKN bilgileri, Türkiye’de mukim bir mükellef olamaması halinde ise VKN alanına on (10) adet iki (2) (2222222222) girilmek suretiyle e-İrsaliye düzenlenecektir. Düzenlenen e-İrsaliye, müşterinin Türkiye’de mukim ve e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olması durumunda doğrudan ilgili mükellefe, diğer durumlarda ise GİB Sanal Alıcı’sına gönderilecektir.

 140. Taşıma sırasında e-irsaliyenin kağıt çıktısının araçta bulundurulması durumunda matbaa baskılı ve seri sıra nolu belgeler kağıt çıktı olarak kullanılabilir mi?

e-İrsaliye kağıt nüshası olarak matbaa baskılı ve seri sıra no.lu belgelerin e-İrsaliyede bulunması gerekli tüm bilgileri barındırması ve okunmasına engel teşkil etmemesi koşuluyla kullanılması mümkündür.

 141. e-İrsaliyenin düzenlenmesi sırasında şoför, araç, fiili sevk zamanı bilgilerinin tam olarak bilinemediği durumda nasıl bir yol izlenmelidir?

Sevk irsaliyesinin fiili sevk başlangıcından önce, zorunlu bilgileri içerecek şekilde, düzenlenmesi zorunludur. Düzenlenecek e-İrsaliyede zorunlu olan bu alanların, e-İrsaliyenin elektronik ortamda oluşturulması sırasında tam olarak bilinemediği durumlarda e-İrsaliye belgesi öncelikle taslak olarak kaydedilmeli ve sevkiyat başlangıcıyla birlikte eksik bilgiler taslak belgeye eklendikten sonra onaylama işlemine tabi tutulmalı ve Başkanlık sistemlerine gönderimi sağlanmalıdır. Taslak belgenin onaylanmamış halinin elektronik veya kağıt çıktısının hukuki geçerliği olmayıp, sevkiyat sırasında onaylanmış e-İrsaliyenin elektronik veya kağıt çıktı halinin bulundurulması zorunludur.

 142. e-İrsaliyede bulunması gereken bilgiler nelerdir? Bu alanların eksik ya da hatalı düzenlenmesi halinde e-İrsaliyenin durumu nedir?

e-İrsaliye de bulunması gerekli zorunlu alanlar 509 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin IV.3.3 bölümünde belirtilmiş olup aşağıda yer almaktadır. Ayrıca Başkanlık söz konusu bilgilere ek olarak gerekli duyuruları yaparak tabloda yer alan alanların zorunlu olduğunu belirtmiştir.

e-İrsaliyenin düzenlenme tarihi ve belge numarası.

e-İrsaliyeyi düzenleyenin adı/soyadı, ticaret unvanı, adresi, vergi dairesi ve vergi kimlik numarası.

Müşterinin adı/soyadı, ticaret unvanı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, işyeri adresi ve farklı ise teslimat adresi.

Taşınan malın nevi, miktarı.

Fiili sevk tarihi ile saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı.

Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkân vermek üzere,

Başkanlık tarafından bilgi içeriği belirlenen kare kod veya barkod (Başkanlık tarafından ebelge.gib.gov.tr adresinden yapılan duyuruda belirtilecek tarihten itibaren). Başkanlık, ihtiyaç duyulması halinde söz konusu bilgilere ilave bilgilerin de e-İrsaliyede bulunmasını mükelleflere gerekli duyuruları ebelge.gib.gov.tr adresinde yaparak isteyebilir.

143. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan nihai tüketicilere (mükellef olmayanlara) düzenlenen e-İrsaliyelerde alıcının TCKN bilgisini paylaşmak istemediği durumlarda e-irsaliye nasıl düzenlenmelidir?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan nihai tüketicilere (mükellef olmayanlara) düzenlenecek e-İrsaliyelerde müşterinin ad-soyad bilgilerine yer verilmesi ancak TCKN bilgisinin paylaşılmaması halinde ilgili alıcı VKN/TCKN alanına 11 adet 1 rakamı (11111111111) yazılacaktır.

 144.e-İrsaliyede şoförün TCKN bilgisi alanına 11111111111 yazılması mümkün müdür?

Şoförün ad-soyad ve TCKN bilgisi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın UETDS yük taşıma bildirimleri bakımından da zorunlu bir alan olması, taşıma işlemini gerçekleştiren şoförlerin ilgili mevzuatlarınca yetkilendirilmiş ve yeterliklerinin doğru tespiti bakımından da önem arz ettiğinden, şoförün adı-soyadı ve TCKN bilgisinin (yabancı uyruklu şoförlerde şoförün pasaport numarası bilgisinin) e-İrsaliye ilgili elektronik belge alanında doğru şekilde yazılması zorunludur.

145. Araca yükleme sırasında dökme mallar veya tartım işlemi yapılamayan mahiyetteki hurda vb. malların sevkiyat miktarı bilinemediği durumlarda e-İrsaliye düzeni nasıl olmalıdır?

Bu tür durumlarda tahmini miktar üzerinden mal miktarı bilgisine e-İrsaliye üzerinde yer verilecek olup, sevkiyatın sonucunda alıcıya fiili olarak teslim edilen miktar bilgileri e-İrsaliye yanıtı ile elektronik ortamda bildirilebileceği gibi taraflarca tanzim olunacak makbuz, tutanak vb. teslim tesellüm belgeleri ile ya da e-İrsaliye kağıt çıktısı üzerinde teslim alan ve teslim edenin bilgileri ve bunların imzalarına yer verilerek filli teslim miktarı belirtilebilir. Faturanın fiili teslim edilen mal miktarı baz alınarak düzenleneceği tabiidir.

146. e-İrsaliye uygulamasına dahil olunduktan sonra mevcut matbu baskılı kağıt sevk irsaliyelerinin durumu ne olacak?

e-İrsaliye uygulamasına dahil olunduktan sonra mevcut matbu baskılı kağıt sevk irsaliyelerinin imha edilmesi zorunlu olmayıp, 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 8. Diğer Hususlar bölümünde belirtildiği üzere, Tebliğde belirtilen e-Belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunlu olduğundan, mevcut matbu sevk irsaliyelerinden ihtiyaç miktarının bu amaçla bulundurulması gerekmektedir. Ayrıca, imha edilmek istenen matbu baskılı kağıt sevk irsaliyelerinin, bağlı olunan vergi dairesine başvurmak suretiyle, vergi dairesi tarafından bir tutanağa bağlanarak iptallerinin sağlanması gerekmektedir.

 147. Alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları sevkiyat başlangıcında bilinemeyen ve “Muhtelif Müşteriler” ibareli olarak sevkiyatı başlatılan “Sıcak Satış” işlemlerinde, müşteriye malların teslim anında e-İrsaliyenin teknik imkansızlıklar nedeniyle düzenlenemediği durumda nasıl bir yol izlenecektir?

Müşterinin ya da teslim edilecek mal miktarının sevkiyat başlangıcında bilinmediği mal sevkiyatlarında öncelikle “Muhtelif Müşteriler” ibareli e-İrsaliye düzenlenecektir. e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı müşterilere fiili teslimatlar gerçekleştirildikçe teslim anında muhabatın durumuna göre e-Fatura ya da e-Arşiv Fatura düzenlenecektir. Teslim anında 509 sıra no.lu Vergi Usul Kanununun (V.7) ve (VIII) numaralı bölümlerinde yer alan durumlara bağlı olarak e-Fatura ya da e-Arşiv Faturanın düzenlenmesinin mümkün olmaması durumunda teslimde bulunulan müşteri adına “Muhtelif Müşteriler” ibareli olarak düzenlenen e-İrsaliyeye ilişkin bilgileri içeren yeni bir e-İrsaliye düzenlenecektir.

e-İrsaliyenin mezkur Genel Tebliğin söz konusu bölümlerinde açıklamalar kapsamında teknik imkânsızlıklar nedeniyle düzenlenememesi halinde, zorunlu bilgileri ihtiva edecek şekilde, üzerinde “E-İrsaliyeye Dönüştürülecektir.” açıklaması ile “Muhtelif Müşteriler” adına düzenlenen e-İrsaliyeye ilişkin bilgilere yer verilen matbu (matbaa baskılı) sevk irsaliyesi düzenlenecektir. Bu sevk irsaliyesi üzerinde ayrıca zorunlu bilgi mahiyetinde olan taşıyıcı (şoför adı-soyadı, TCKN) ve araç pala bilgisinin de yazılması gerekmektedir.

Bu sevk irsaliyesinin en geç izleyen gün içinde “matbudan” türünde e-İrsaliye olarak da düzenlenmesi ve bu e-İrsaliyenin ilgili alanında, matbu sevk irsaliyesinin tarih ve seri-sıra no.su bilgilerine ayrıca yer verilmesi gerekmektedir. Bu durumda teslime ait e-Fatura/e-Arşiv Faturanın malın müşteriye teslim edildiği anda (e-İrsaliye düzenlenememesi bağlı olarak) düzenlenmesi gereken matbu sevk irsaliyesinin düzenlenme tarihinden itibaren 7 gün içinde düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

148. Çiftçilerden alınan çiğ sütlerin nakliyesinde e-İrsaliye düzeni nasıl olmalıdır?

e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflerce, çiftçilerden ya da süt üretim çiftliklerinden alınan süt ürünlerinin nakliyesi sırasında e-İrsaliye düzenlenmesi zorunludur. Bununla birlikte, çiftçiler ya da çiftliklerce üretilen çiğ sütlerin köylerde/çiftliklerde soğutma tertibatı da barındıran ortak depolama alanlarına bırakılması ve süt toplayıcılarınca bu depolama tanklarından sütlerin günlük olarak nakliye araçlarına (soğutucu ve depolama tanklı araçlara) alınması ve akabinde süt işleme merkezi veya fabrikaya nakledilmesi sırasında; e-İrsaliyenin teknik imkansızlık nedeniyle (509 SN VUK GT V.7 ve VIII. bölümlerinde yer verilen teknik zorluklarla/mücbir sebeplerle) ilgili lokasyonda düzenlenmesinin mümkün olmadığı durumda her bir teslim alma ve nakliye işlemi için ayrı ayrı olmak üzere matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliyeler üzerine “e-İrsaliyeye Dönüştürülecektir” ibaresi ile taşıyıcı(şoför adı-soyadı-TCKN) ve araç plaka bilgisinin yazılması ve her bir matbu sevk irsaliyesinin izleyen işgünü içinde MATBUDAN tipinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi gerekmektedir. Düzenlenen e-İrsaliyeler üzerinde matbu sevk irsaliyelerine ilişkin tarih, belge seri sıra no ve taşıyıcı ile araç plaka bilgilerine de yer verilmesi zorunludur.

149. Tarladan alınan zirai ürünlerinin nakliyesinde e-İrsaliye düzeni nasıl olmalıdır?

Zirai ürünlerin çiftçilerden tarladan alınması ve tüccarın kendi veya başka bir işyerine nakledilmesi durumunda ve taşımanın da e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı tüccarın kendisi tarafından yapılması ya da yaptırılması halinde, sevk irsaliyesinin e-İrsaliye olarak düzenlenmesi zorunludur. Bununla birlikte tarlada e-İrsaliyenin teknik imkansızlık nedeniyle ( 509 SN VUK GT V.7 ve VIII. bölümlerinde yer verilen teknik zorluklarla/mücbir sebeplerle) ilgili lokasyonda düzenlenmesinin mümkün olmadığı durumda, nakliye işlemi için matbu sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliye üzerine “e-İrsaliyeye Dönüştürülecektir” ibaresi ile taşıyıcı(şoför adı-soyadı-TCKN) ve araç plaka bilgisinin yazılması ve matbu sevk irsaliyesinin en geç izleyen gün içinde MATBUDAN tipinde e-İrsaliyeye dönüştürülmesi gerekmektedir. Düzenlenen e-İrsaliyeler üzerinde matbu sevk irsaliyelerine ilişkin tarih, belge seri sıra no ve taşıyıcı ile araç plaka bilgilerine de yer verilmesi zorunludur.

 150. e-irsaliyede kısmi kabul durumlarında alıcı kayıtlı kullanıcılar arasında değilse nasıl bir yol izlenmeli?

Alıcının kayıtlı kullanıcılar arasında olmadığı durumlarda sistem üzerinde yanıt oluşturamayacağı için fiilen teslim alınan mal miktarının alıcı ve satıcı arasında tanzim olunan harici diğer belgelerle (Teslim/Tesellüm belgeleri, tutanak, makbuz vb. belgelerle – e-İrsaliyenin kağıt çıktısı üzerine alınacak notlar ve imzalar da söz konusu belgeler yerine kullanılabilir.-) tevsik ve ispat olunması ve ilgili makamlara istenildiğinde ibraz edilebilir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir. Fiilen teslim edilen/alınan mal miktarını gösteren harici belgelerin satıcı ve alıcı açısından ispat işlemlerinde tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Alıcısı tarafından fiilen teslim alınmayan mallar için, malını geri götüren satıcı tarafından e-İrsaliyenin ayrıca düzenlenmesi gerektiği de tabiidir.

 151. e-irsaliyede hata olduğu durumda alıcı e-irsaliye mükellefi değilse nasıl ret yanıtı oluşturacak?

Alıcının kayıtlı kullanıcılar arasında olmadığı durumlarda sistem üzerinde yanıt oluşturamayacağı için e-irsaliyede hata olduğu durumda malların sevki gerçekleşmeyeceği hallerde iptal gerekçesi belirtilerek alıcı ve satıcı arasında tanzim olunan harici diğer belgelerle (Teslim/Tesellüm belgeleri, tutanak, makbuz vb. belgelerle – e-İrsaliyenin kağıt çıktısı üzerine alınacak notlar ve imzalar da söz konusu belgeler yerine kullanılabilir.-) tevsik ve ispat olunması ve ilgili makamlara istenildiğinde ibraz edilebilir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir. Fiilen teslim edilen/alınan mal miktarını gösteren harici belgelerin satıcı ve alıcı açısından ispat işlemlerinde tevsik edici belge olarak kullanılması mümkün bulunmaktadır. Alıcısı tarafından fiilen teslim alınmayan mallar için, malını geri götüren satıcı tarafından e-İrsaliyenin ayrıca düzenlenmesi gerektiği de tabiidir.

152. İhracat irsaliyesinin hatalı olması durumunda nasıl bir yol izlenmelidir?

İhracat işlemlerinde e-irsaliyenin hatalı düzenlenmesi durumunda doğru hali ile düzenlenecek e-irsaliyede yanlış olan e-irsaliyenin belge numarası ve tarih bilgisi ile ilgili belgenin hatalı düzenlendiği ibaresine yer verilerek düzenlenen güncel e-irsaliye ile işlem yapılabilir.