İşletmeler için ihracat, yapılan anlaşmalar ve yenilikler neticesinde faydalı ve ulaşılabilir bir seçenek haline geldi. Ancak ihracat sürecinde cevaplanması gereken birçok soru vardır. Bu sorulardan biri de bedelsiz ihracattır. Bu yazımızda, bedelsiz ihracat ile ilgili merak edilenleri yanıtlayacağız.

Bedelsiz İhracat Nedir?

Bedelsiz ihracat karşılığında ‘yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılması’ olarak tanımlanır. İzin ve belge sürecini tamamlayan ihraç edilecek ürünler, ihracat sürecinde ödenen vergi ve diğer masraflardan muaf olur.
TC Ticaret Bakanlığı’nın Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ‘sinde bedelsiz ihraç edilebilecek mallara aşağıda yer verilmiştir.

Bedelsiz İhracat ile Gönderilebilecek Mallar Nelerdir?

a) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı ticari teamüllere uygun numuneler ile reklam ve tanıtım malları, yeniden kullanıma veya geri dönüşüme konu ithal edilmiş mal ve ambalaj malzemeleri,

b) Daha önce usulüne uygun olarak ihraç edilmiş malların bedelsiz gönderilmesi ticari örf ve adetlere uygun parçaları, fireleri ile garantili olarak ihraç edilen malların garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçaları,

c) Yabancı misyon mensuplarının, Türkiye’de çalışan yabancıların, yurt dışına hane nakli suretiyle gidecek Türk vatandaşlarının, daimi veya geçici görevle yurt dışına giden kamu görevlilerinin, bu durumlarının ilgili mercilerce belgelenmesi şartıyla, beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek mal ve taşıtlar,

ç) Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının beraberlerinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek mal ve taşıtlar,

d) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve üniversitelerin; görevleri veya anlaşmalar gereği gönderecekleri mal ve taşıtlar,

e) Savaş, deprem, sel, salgın hastalık, kıtlık ve benzeri afet durumlarında; kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, üniversiteler, Kızılay ile kamu yararına çalışan dernek ve vakıfların gönderecekleri insani yardım malzemeleri.

Bedelsiz İhracat Yapabilmek İçin Nereden İzin Alınır?

Maliyeti 250.000 ABD dolarını geçmeyen ürünler için ihracat izni Gümrük İdaresi tarafından alınır. Daha yüksek maliyetli ürünler için ise İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri’nden izin alınması gerekmektedir.

Bedelsiz İhracatta Yasak ve Ön İzne Bağlı Olan Mallar Nelerdir?

TC Ticaret Bakanlığı’nın Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ‘sine göre yukarıdaki bedelsiz ihraç edilebilecek mallar göz önüne alındığında dikkat edilmesi gereken unsurlar aşağıdaki gibidir;

(1) İkinci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan mallardan, değeri 250.000 (ikiyüzellibin) ABD Dolarına kadar olanlar ile değer ve miktarına bakılmaksızın birinci fıkrasının (d) ve (e) bentlerinde belirtilen malların bedelsiz ihracat izni başvuruları doğrudan ilgili gümrük idaresine yapılır.

(2) İkinci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan mallardan, değeri 250.000 (ikiyüzellibin) ABD Doları ve üzeri olanların bedelsiz ihracat izni başvuruları ise, ekteki Bedelsiz İhracat Formu doldurularak İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine yapılır.

(3) İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri verilen bedelsiz ihraç izinlerinin bir örneğini talep sahibine, bir örneğini de ilgili gümrük idaresine intikal ettirirler.

(4) Bedelsiz ihraç izinlerinin geçerlilik süresi 1 (bir) yıldır.

(5) İkinci maddenin birinci fıkrasının (c) ve (ç) bentleri çerçevesinde yapılacak bedelsiz ihracata, doğrudan gümrük idaresince izin verilir. Ancak (ç) bendi uyarınca bedelsiz ihracı yapılacak malların yolcu beraberinde götürülmeyip, önce veya sonra gönderilmesi halinde, Türkiye’de satın alındığının belgelenmesi, taşıt götürülmesi halinde ise taşıtın trafik tescil kuruluşlarınca ve vergi dairelerince kayıtlarının kapatıldığının belgelenmesi gerekir.

(6) İkinci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi kapsamında, yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yabancı turistler ve yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarının, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-b maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanarak yurt dışına götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek mal ve taşıtların bedelsiz ihracına, satıcı tarafından verilen satış faturası nüshası veya satıcı onaylı örneklerine istinaden, ilgili gümrük idarelerince izin verilir.

(7) Söz konusu satış faturasının bir nüshası veya satıcı onaylı bir örneği, Türkiye İstatistik Kurumuna gönderilmesini teminen, ilgili gümrük idaresince Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) intikal ettirilir.

Bedelsiz ihracat faturası nasıl kesilir?
e-Fatura olmak zorudamıdır?

Bedelsiz ihraç faturası düzenlerken tüm fatura bilgileri doğru bir şekilde doldurulur ve satılan mal veya hizmet bedeli 0 (sıfır) olarak belirtilir. Normal faturalarda olduğu gibi 5.000 TL’yi aşan satışların BA-BS formunda beyan edilmesi gerekir.

Bedelsiz ihraç yaparken mal çıkışı Gümrük ve Çalışma Bakanlığı ile çıkacaksa fatura e-fatura olarak düzenlenmek zorundadır. Gümrük ve Çalışma Bakanlığı ekinde düzenlenmediği durumda gönderici faturasını kağıt fatura veya kullanıyorsa e-arşiv fatura olarak düzenleyebilir.

Bedelsiz ihracatta verilen ihracat desteklerinden faydalınabilir mi?

Bu sorunun cevabı hayır.
İhracat için göndericiye sağlanabilen kamu desteklerinden faydalanmak bu ihracat türü için söz konusu değildir.